تخیل سیاسی و زن ایرانی در دنیای معاصر

تخیلات با شکل‌دهی ذهنیت، فرهنگ و جهان اجتماعی مردم، زمینه‌ساز جریان‌های اجتماعی هستند. فارابی «سیاست» را مستلزم ارتباط با عامه مردم، که در آنها تخیل جانشین تفکر است، و ایجاد نوعی پذیرش درونی در قلوب آنها می‌داند که تنها از طریق ابزارهای تخیلی امکان‌پذیر است. از طرفی، در دنیای معاصر رسانه نقش گسترده‌ای در شکل‌گیری تخیل فردی و اجتماعی دارد و بازیگران سیاسی و اجتماعی برای نفوذ در اذهان مردم بیشترین بهره را از این ابزار می‌برند. یکی از چالش‌های سیاسی-اجتماعی صد سال اخیر ایران حقوق زنان و حجاب بوده است و رسانه‌ها نیز نقش پررنگی در این چالش داشته‌اند. پژوهش‌های زیادی برای تبیین چگونگی ارتباط بین تخیلات ذهنی و واقعیات عینی در تقابل کنشگران مساله حجاب از منظر تخیل سیاسی صورت نگرفته است. در این مقاله ابتدا مفهوم تخیل سیاسی در فلسفه اسلامی و همچنین فلسفه کانت تبیین می‌شود. در ادامه به واکاوی مساله حجاب به عنوان یک میدان در اندیشه بوردیو به روش تحلیل گفتمان وداک جهت پیدا کردن رابطه واقعیت عینی و ساختمان ذهنی کنشگران پیرامون مساله حجاب می‌پردازیم. نشان می‌دهد که واقعیات عینی و تحولات اجتماعی پیرامون مساله حقوق زن و حجاب متاثر از ذهنیت و تخیل سیاسی کنش‌گران و عامه مردم بوده است.