کالایی شدن زمین و تبیین ابعاد فضایی آن در ناحیه خزری (مورد مطالعه: شهرستان تالش)

مطالعه حاضر با هدف بررسی ابعاد فضایی کالایی شدن زمین در شهرستان تالش انجام شده است. این تحقیق از نظر هدف کاربردی، از نظر روش جمع آوری اطلاعات اسنادی و میدانی(مصاحبه و پرسشنامه) با رویکرد آمیخته (کمی و کیفی) و رهیافت همزمان طراحی شده است و ماهیتا، یک تحقیق توصیفی-تحلیلی است. جامعه آماری در این تحقیق شامل مدیران و متخصصین حوزه زمین و کاربری آن و همچنین جامعه محلی این شهرستان بوده که از بین آنها 30 نفر در بخش کارشناسان و خبرگان و 385 نفر از جامعه محلی به عنوان نمونه انتخاب شدند. نتایج نشان می‌دهند که فرآیند کالایی شدن زمین، تغییرات گسترده‌ای در کاربری اراضی، ساختار مالکیت، الگوهای توسعه شهری و ساختار اجتماعی این منطقه ایجاد کرده است. بطوری که در حوزه تغییرات کاربری اراضی شاهد افزایش چشمگیر سطح اراضی مسکونی به دلیل تقاضای مسکن و گردشگری، به همراه کاهش قابل توجه اراضی کشاورزی و جنگلی، و در حوزه مالکیت باعث تمرکز مالکیت زمین در دست تعداد محدودی از افراد و شرکت‌ها، به ویژه در قالب خرید روستاها توسط گروه‌های خاص بوده است. گسترش بی‌رویه شهرها و ساخت‌وسازهای بلندمرتبه، به ویژه در شهرهای تالش، چوبر، حویق و لیسار، ایجاد شکاف بین مناطق شهری و روستایی، و همچنین بین مناطق ثروتمند و فقیر در داخل شهرها، افزایش مهاجرت از روستا به شهر و خرید زمین‌های روستایی توسط شهرنشینان، تغییر در ساختار اجتماعی جوامع محلی و کاهش پیوندهای اجتماعی از مهم ترین اثرات ابعاد فضایی کالایی شدن در شهرستان تالش بوده است. در مجموع کالایی شدن زمین در شهرستان تالش، فرآیندی پیچیده با پیامدهای گسترده می باشد. برای مدیریت این فرآیند و کاهش اثرات منفی آن، در این شهرستان می توان با تدوین برنامه‌های جامع و مشارکت‌جویانه، تقویت قوانین و مقررات، حمایت از کشاورزی پایدار و توسعه گردشگری پایدار اقدام کرد.