طراحی مدل بسترهای شهر هوشمند مجهز به اینترنت اشیا در بخش بازیافت شهری تبریز

در دهه‌های اخیر با توجه به تحولات مختلف اقتصادی، اجتماعی و فناورانه مانند افزایش شهرنشینی، تغییر در الگوی مصرف، مصرف‌گرایی و افزایش نفوذ و بهره‌برداری از فناوری‌های نوین، زندگی بشر با مسائل جدیدی در سبک زندگی و محیط زیست مواجه شده است. مسائلی مانند کمبود منابع، آلودگی آب‌های زیرزمینی، آلودگی هوا، پسماند و ... به مسائل کلیدی برای بشر تبدیل شده‌اند که بر آینده و بقای بشر تاثیر می‌گذارند. یکی از چالش‌های ذکرشده، پسماند است که در صورت نبود مدیریت مشکلات زیادی برای بشر تولید می‌کند؛ اما می‌توان از این چالش به‌عنوان فرصت استفاده کرد. با توجه به هزینه‌های فراوان مدیریت پسماندهای شهری، ایجاد بهبودهای اندک در مدیریت پسماندهای شهری، منجر به صرفه جویی‌های بزرگ در هزینه‌های مدیریت پسماندها خواهد شد. اینترنت اشیا یکی از ابزارهای کارآمد و مناسب برای کاهش هزینه‌های جمع آوری و مدیریت پسماندهای شهری است لذا می‌توان با بهره گیری از اینترنت اشیا مسئله بازیافت پسماند را بصورت هوشمند برنامه ریزی کرد اما با توجه به نوین بودن مبحث اینترنت اشیا در مسئله بازیافت شهری بایستی بسترهای مورد نیاز آن در جامعه ایجاد شده باشد از اینرو این پژوهش با درک این ضرورت و با روش داده بنیاد با رویکرد اشتراوس و کوربین بسترهای مورد نیاز شهر هوشمند مجهز به اینترنت اشیا در بخش بازیافت شهری تبریز را شناسایی نمود که در این جهت فراترکیب پیشینه و مصاحبه با خبرگان (16 نفر از مسئولان مناطق 10 گانه شهرداری تبریز) به روش هدفمند و در حد اشباع نظری انجام شد و سپس به روش داده بنیاد -اشتراوس و کوربین و با کدگذاری سیستماتیک مصاحله ها تحلیل شد که یافته‌ها نشان داد تعداد 62 شاخص به‌عنوان بسترهای شهر هوشمند مجهز به اینترنت اشیا در بخش بازیافت شهری تبریز تحت شرایط علّی (زیرساخت‌های فنی، اقتصادی و فیزیکی)، عوامل زمینه‌ای (زیرساخت‌های اجتماعی و زیست محیطی)، عوامل مداخله گر (ساختارهای اجتماعی، هزینه و تکنولوژی)، راهبردهای ساختاری، اقتصادی و آموزشی و طی سه گروه پیامدهای اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی دسته بندی و نهایتاً مدل پارادایمی رسم شد که مدل پژوهش به روش گلیزر و اشتراوس و در چهار بُعد تطبیق، قابلیت فهم، قابلیت تعمیم و کنترل اعتباریابی شد و نهایتاً نتایج نشان داد که چهارچوب ارائه شده در این پژوهش می‌تواند به هوشمند شدن بخش بازیافت شهری تبریز با استفاده از اینترنت اشیا و کاهش پسماندها و بهبود بازیافت ختم شود.