پیش‌بینی مکانی استعداد رخداد فرسایش خندقی با استفاده از مدل بیشینه‌ی بی‌نظمی در حوزه‌ی آبخیز تلوار

فرسایش خندقی یکی از مهمترین عوامل موثر بر تولید رسوب و تخریب سرزمین است که پیش‌بینی مکانی استعداد رخداد آن یکی از راهکارهای عملی جلوگیری از وقوع آن است. این پژوهش با هدف پیش‌بینی مکانی استعداد وقوع فرسایش خندقی با استفاده از مدل بیشینه ی بی نظمی در حوزه ی آبخیز تلوار واقع در استان های کردستان و همدان انجام شد. به این منظور، 99 خندق شاخص در بازدیدهای میدانی تعیین شد و موقعیت پیشانی آن ها ثبت و نقشه‌ی پراکنش مکانی خندق‌ها تهیه شد. خندق‌های ثبت شده، به‌صورت تصادفی به دو گروه آموزش و اعتبارسنجی به نسبت 70 به 30 تقسیم شدند. همچنین نقشه‌ی عوامل موثر بر فرسایش خندقی شامل: ارتفاع، شیب، جهت شیب، سنگ‌شناسی، فاصله از آبراهه، شاخص رطوبت توپوگرافی، کاربری اراضی، انحنای سطح، انحنای مقطع، میانگین بارندگی سالانه، موقعیت شیب نسبی، شاخص توان جریان، فاصله از جاده، بافت خاک و شاخص پیوستگی رسوب، در سامانه‌ی اطلاعات جغرافیایی تهیه شد. سپس میزان دقت پیش‌بینی مدل بر اساس روش مساحت زیر منحنی مشخصه عملکرد گیرنده (auc) ارزیابی شد که مقدار آن، 920/0 به دست آمد. در نتیجه مدل بیشینه ی بی‌نظمی، مدل مناسبی برای پیش‌بینی استعداد رخداد فرسایش خندقی است. بنابراین این مدل، برای استفاده در مدیریت سرزمین و برنامه‌های حفاظت خاک حوضه‌های مستعد فرسایش خندقی پیشنهاد می‌شود.