پهنه‌بندی سیل با استفاده از مدل hec-ras در حوزه آبخیز زیارت

سیلاب‌ها یکی از پدیده‌ها و مخاطرات طبیعی بسیار مهم و مخرب محسوب می‌شوند که در کل جهان به‌عنوان یکی از شدید‌ترین بلاها در میان 15 نوع از بلایای طبیعی شناخته شده است. فشار جمعیت و فقدان زمین‌های کشاورزی باعث حرکت جمعیت انسانی به‌سوی دشت‌های سیلابی گردیده که این عامل باعث تشدید سیلاب‌ها و اثرات مخرب آن‌ها شده است. به‌منظور پیش‌بینی دامنه خسارت ناشی از سیلاب جهت کنترل و مهار آن، پهنه‌بندی خطر سیل امری ضروری است. هدف از انجام پژوهش حاضر پهنه‌بندی خطر سیل رودخانه زیارت واقع در استان گلستان با استفاده از مدل هیدرولیکی hec-ras می‌باشد. در این تحقیق ابتدا دبی پیک هیدروگراف‌ها، مشخصات هندسی و مقاطع عرضی رودخانه زیارت با استفاده از نرم‌افزار hec– georas تهیه می‌شود، سپس این اطلاعات و ضرایب زبری، وارد نرم افزارhec-ras شده و پس از اجرای مدل نقشه پهنه‌ی خطر سیل حوزه آبخیز زیارت تهیه می‌گردد. نتایج بیانگر این امر است که افزایش پهنه سیلاب در دوره بازگشت 100 و 200 ساله نسبت به دوره بازگشت‌های پایین‌تر برابر 3 هکتار بوده است. بنابراین با افزایش دوره بازگشت تغییر قابل توجهی در پهنه‌های سیل‌گیر ایجاد نشده است و تمرکز بخش عمده‌ای از مناطق مسکونی در پهنه‌های زیر100 سال نشان دهنده کاربری غیر اصولی اراضی در این پهنه‌ها می‌باشد. نقشه‌برداری و پهنه‌بندی دقیق دشت سیلابی، برنامه‌ریزی و تنظیم کارآمد کاربری زمین را قادر می‌سازد تا فعالیت‌ها را در مناطق پرخطرمحدود کند و از این طریق از دست دادن زمین‌های مولد جلوگیری می‌کند و آسیب احتمالی به زیرساخت‌ها و دارایی‌ها را در طول حوادث سیل کاهش می‌دهد.