ضمانت اجرای کیفری نقض حقوق مالکیت فکری در گمرک؛ بررسی تطبیقی در کشورهای اسلامی و غربی منتخب

یکی از مسائل مهم در ضمانت اجرای کیفری نقض حقوق مالکیت فکری در گمرک، شیوه رسیدگی به نقض این حقوق و تعیین تکلیف کالاهای ناقض است. طی تحولات دو دهه اخیر در نظام‌های حقوقی منتخب غربی و اسلامی، در کنار رسیدگی سنتی به اثبات نقض حقوق مالکیت فکری، رویه ساده رسیدگی و تعیین تکلیف راجع به کالاهای ناقض شکل گرفته است. رفع نوع نقض بنا به وضعیت کالاهای متضمن آثار فکری، تحویل کالاهای ناقض به صاحبان آثار فکری، ضبط کالاهای ناقض به نفع دولت و مصرف آن بنا به سیاست‌های اقتصادی و درنهایت امحا، ازجمله ضمانت اجرای کیفری نقض این حقوق است. چالش موردنظر دراین‌باره پس از انتخاب شیوه رسیدگی در نظام‌های حقوقی منتخب در رعایت قواعد دادرسی، تعیین نوع برخورد با کالاهای ناقض است. رعایت قواعد مالکیت خصوصی اشخاص، منافع جامعه و حقوق صاحبان آثار فکری، ازجمله این چالش‌ها با توجه ‌به تحولات قانونی اخیر نظام حقوقی ایران است. در این مقاله با روش کتابخانه‌ای اقدام به جمع‌آوری مطالب نموده و با تحلیل آن‌ها سعی در پاسخ به این ایرادات با تبیین قوانین موجود در نظام حقوقی ایران با نگاهی به دستاوردهای نظام‌های حقوقی منتخب شده است.

criminal sanction of the infringement of intellectual property rights in customs; a comparative study in selected islamic and western countries

one of the important issues in the criminal sanction of intellectual property rights’ infringement in customs is the method of addressing this infringement and determining the fate of infringing goods. over the past two decades, in selected western and islamic legal systems, alongside traditional handling to the proof of intellectual property rights’ infringement, a simplified procedure for addressing and determining the fate of infringing goods has emerged; resolving the type of violation based on the status of goods containing intellectual works, returning infringing goods to the rights holders, confiscating infringing goods for the benefit of the state and using them according to economic policies, and ultimately destruction, are among the criminal sanctions for infringement of these rights. the challenge in question regarding this matter, after selecting the method of handling in the selected legal systems in compliance with the rules of procedure, is determining the type of response to infringing goods; compliance with the rules of private property of individuals, societal interests and the rights of intellectual property holders are among these challenges, especially in light of recent legal developments in the iranian legal system. this article employs a library-based method to gather materials, and through their analysis, seek to address these issues by explaining the existing laws in the iranian legal system, while considering the achievements of selected legal systems.