کنشگر فاعل و جنبش‌های جدید اجتماعی از دیدگاه آلن تورن

آلن تورن (1925- 2023م)، یکی از جامعه‌شناسان بزرگ فرانسه، را می‌توان جامعه‌شناس فردا نامید. او در آثار گوناگونش پایان دورانی از زندگی بشر و آغاز دوران جدیدی را ترسیم کرده است. پایان جامعه‌ پساصنعتی و آغاز جامعه‌ فرامدرن فرضیه‌ اصلی تورن است. جامعه‌ فرامدرن بر پایه‌ ارتباطات و بر محور کنشگر تازه‌ای به‌نام کنشگر فاعل (سوژه) استوار است. تورن می‌کوشد ویژگی‌های این جامعه‌ جدید و تفاوت کنشگر فاعل را با کنشگران اجتماعی و جامعه‌شناسان کلاسیک نشان دهد. اندیشه‌های تورن نقطه‌ مقابل همه‌ جامعه‌شناسان کلاسیک وبزرگان هم‌عصر اوست. او می‌کوشد کنش را از قیدوبند همه‌ الزام‌های اجتماعی و فرافردی آزاد کند. الزام‌ها ناشی از جامعه‌پذیری و مفاهیمی چون ترقی و تکامل تاریخی و پدیده‌ای به‌نام نظام‌های اجتماعی تعیین‌کننده‌ کنش در قرنی است که از دیدگاه تورن به‌سر رسیده است. به باور تورن، فهم تحولات اجتماعی کنونی اروپا، به‌ویژه کشور فرانسه، در گرو برداشتی درست از جنبش‌های جدید اجتماعی است. این جنبش‌ها، برخلاف جنبش‌های گذشته، ساخته‌ کنشگرفاعل، آزاد و خودمختار است، درصورتی‌که جنبش‌های قرن بیستم ساخته و پرداخته‌ کنشگر منفعل اجتماعی بود. در این مقاله، مسیر رسیدن به این نظریه‌ تورن بررسی و مرور می‌شود.

the subject actors and new social movements: a review of alan touraine’s thoughts

alan touraine (1925-2023), one of the great french sociologists, can be called the sociologist of tomorrow. in his various works, he has depicted the end of an era of human life and the beginning of a new era. the end of the post-industrial society and the beginning of the post-modern society is touraine’s main hypothesis. the ultramodern society is based on communication and on the axis of a new actor called the active actor (subject). touraine tries to show the characteristics of this new society and the difference between the active actor and the social actors of classical sociologists. touraine’s thoughts are the opposite of all classical sociologists and great people of his time. he tries to free action from all social and transpersonal constraints. requirements resulting from sociability, and concepts such as progress, and historical evolution and a phenomenon called social systems generalize action in the century that has come to an end from thorne’s point of view. from touraine’s point of view, the understanding of current social developments in europe and especially in france depends on a correct understanding of new social movements. unlike the past movements, these movements are active, free and autonomous. the movements of the 20th century were passive social activists. in this article, the way to reach tourine’s theory is examined and reviewed.