روند تاریخی زایش بورژوازی و نقش آن در فرایند توسعه‌ صنعتی غرب

شکل‌ گیری سرمایه‌ داری صنعتی با بهره‌مندی از نیرویی پویا در غرب نقطه‌ عطفی شد که تاریخ جهان را به قبل و بعد از انقلاب صنعتی تقسیم کرد. در وقوع این رخداد، علل و پدیده‌های گوناگون اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و فنی موثر بوده است که در رابطه‌ای پیچیده و چندگانه بسترساز زایش سرمایه‌داری صنعتی شده است. باهم‌ستانی این عوامل به‌گونه‌ای است که نمی‌توان یکی از آن‌ها را در تبیین این مسئله نادیده یا کم‌اهمیت انگاشت. در این مقاله که از جامعه‌شناسی تاریخی وبری به‌ مثابه‌ روش و چارچوب نظری استفاده شده است پاسخ به این سوال دنبال شده است که شکل‌گیری سرمایه‌داری صنعتی در اروپا چه مراحلی را طی کرد و چه عواملی بسترساز آن شد. جدای از عوامل اقتصادی‌‌اجتماعی و سیاسی، گذار از اقتصاد معیشتی به اقتصاد صنعتی در قاموس مفهوم توسعه نتیجۀ عملکرد بخشی از بورژوازی در غرب بوده است که بعد از سامان‌دادن به سرمایه‌داری تجاری و فراهم‌آوردن شرایط انباشت سرمایه، با گذار از اقتصاد سوداگرایانه، به مرحله‌ سرمایه‌داری صنعتی گام نهاده شد. ازاین‌رو، حاملان اصلی دنیای صنعتی در غرب نیروهای بازاری بودند که با گذار از روح سوداگرایانه و مغلوب‌ساختن پرچمداران این روحیه، زمینه‌های سرمایه‌داری صنعتی را در اروپا فراهم آوردند.