تاثیر جهت‌گیری اخلاقی، تهدید استقلال شخصی و شدت اخلاقی بر فرایند تصمیم‌‌گیری اخلاقی حسابرسان

هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر جهت‌‌گیری اخلاقی، تهدید استقلال شخصی و شدت اخلاقی بر فرآیند تصمیم‌‌گیری اخلاقی حسابرسان است. این تحقیق از نوع تحقیقات کاربردی، توصیفی و پیمایشی می‌‌باشد که یک طرح نیمه‌‌آزمایشی با دو سناریو است. جامعه آماری شامل حسابرسان ارشد و مدیران حسابرسی شرکت‌‌های حسابرسی عضو جامعه حسابداران رسمی و سازمان حسابرسی کشور هستند که تا پایان شش ماه اول سال 1398 مشغول به فعالیت بوده‌‌اند، و نمونه آماری نیز 131 تن از حسابرسان ارشد و مدیران حسابرسی می‌‌باشند که با روش در دسترس انتخاب شدند. برای اندازه‌‌گیری متغیرهای تحقیق از پرسشنامه استفاده شد که روایی و پایایی آن‌ها مورد تایید قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان داد که جهت‌‌گیری اخلاقی و تهدید استقلال شخصی بر فرآیندهای تصمیم‌‌گیری اخلاقی حسابرسان تاثیر دارند، ولی شدت اخلاقی بر فرآیند تصمیم‌‌گیری اخلاقی تاثیر ندارد. در تبیین این یافته می‌‌توان گفت که حسابرسان با جهت‌‌گیری خاص اخلاقی آگاهی زیادی از محتوای اخلاقی حسابرسی دارند و بنابراین فرآیند تصمیم‌‌گیری اخلاقی خود را همواره تقویت می‌‌کنند. این نوع جهت‌‌گیری اخلاقی برای حسابرسان بسیار سودمند است، زیرا بر اساس قوانین حرفه‌‌ای خود عمل می‌‌کنند. همچنین نتایج حاکی از تاثیر معنی‌‌دار تهدید استقلال شخصی بر فرآیند تصمیم‌‌گیری اخلاقی حسابرسان است. بنابراین، بالا بودن تهدید استقلال منافع شخصی منجر به افزایش حساسیت اخلاقی حسابرسان می‌‌شود که از فرآیندهای تصمیم‌‌گیری اخلاقی حسابرسان است. علاوه بر آن، یافته‌‌های تحقیق حاکی از معنی‌‌دار نبودن تاثیر شدت اخلاقی بر فرآیند تصمیم‌‌گیری اخلاقی می‌‌باشد.

the effect of moral orientation, threatto personal independence, and moral intensityon ethical decision-making process of auditors

the purpose of the present study is to review the effect of moral orientation, threat to personal independence, and moral intensity on the ethical decision-making process of auditors. this paper is a practical, descriptive, and survey research which has a semi-experimental plan with two scenarios. the statistical population of the research consisted of senior audits and accounting managers of the accounting companies, registered in the official accountants society and audit organization of iran, serving up until the end of the first half of 2019. the statistical sample included 131 senior audits and accounting managers chosen by convenience sampling. for measuring the research variables, some questionnaires with confirmed validity and reliability were used. the research results showed that moral orientation and threat to personal independence are effective in the process of ethical decision-making, whereas moral intensity does not have any impact in this regard. for the explanation of this result, it can be said that the auditors who have special moral orientation have high awareness of the ethical content of auditing so they always reinforce the process of their ethical decision-making. such a moral orientation is so useful for auditors because it makes them keep working based on their professional rules. furthermore, the results convey the significant effect of threat to personal independence on the ethical decision-making process of auditors. therefore, high threat to the independence of the personal interests leads to an increase in moral sensitivity of auditors which is a procedure in their moral decision-making. what is more, the research findings indicate that moral intensity has no significant effect on the process of ethical decision-making.