تورش‌های خوش‌بینی و بدبینی سود و انحراف در گزارشگری مالی: شواهدی از ذهن‌گرایی و رفتار غیراخلاقی فرصت‌طلبانه مدیران

هدف پژوهش حاضر تحلیل رابطه بین تورش‌های خوش‌بینی و بدبینی مدیران در پیش‌بینی سود و انحراف در گزارشگری مالی با تمرکز بر مدیریت سودهای گزارش شده می‌باشد. مساله اصلی مورد بررسی این است که کدام یک از رویکردهای پیام‌رسانی و رفتار فرصت‌طلبانه با توجه به نوع رابطه بین تورش‌های پیش‌بینی سود و انحراف در گزارشگری مالی طبق شرایط حاکم بر شرکت‌های بورسی در ایران حاکم است. در این راستا، تورش‌های پیش‌بینی سود مدیران طبق الگوی چنگ و فیرث (2000) و انگیزه مدیران برای انحراف در گزارشگری مالی با بکارگیری رویه‌های اختیاری حسابداری جهت مدیریت سود طبق مدل دیچو و همکاران (1995) ارزیابی شدند. طبق روش حذف سیستماتیک، تعداد 198 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در دوره زمانی 7 ساله (1390-1396) به عنوان جامعه آماری غربال گردیدند. شواهد حاصل از برازش مدل‌های رگرسیون چندمتغیره پژوهش بر مبنای داده‌های ترکیبی نشان دادند بین تورش در پیش‌بینی سود و انحراف در گزارشگری مالی به واسطه بکارگیری رویه‌ مدیریت سود از طریق اقلام تعهدی، رابطه معنا‌دار مثبتی وجود دارد. این امر حاکی از تضاد منافع و وقوع رفتار فرصت‌طلبانه غیراخلاقی ناشی از ذهن‌گرایی بالای مدیران است. همچنین نوع تورش خوش‌بینانه و بد‌بینانه در پیش‌بینی سود، رابطه معنی‌داری با مدیریت سود از طریق اقلام تعهدی دارند. به این ترتیب که انگیزه مدیران جهت ایجاد انحراف در گزارش سود در شرایط وقوع تورش خوش‌بینی، بیشتر از تورش بدبینی است. به علاوه، نتایج آزمون مقایسه میانگین‌ها نشان داد اختلاف معنی‌داری بین میانگین مدیریت سود از طریق اقلام تعهدی در وضعیت‌های خوش‌بینی و بدبینی در پیش‌بینی سود توسط مدیران وجود دارد.

optimism & pessimism biases in earnings forecastingand deviation in financial reporting: evidence of subjectivism and opportunistic unethical behavior of managers

under a challenging business environment, assessing the managerial decisions about earnings forecasting and earnings reporting is important and the evidence indicates the occurrence of managers’ subjectivism in these areas. in this regard, analyzing the managers' behavior about earnings forecasting and earnings reporting can be explained through the signaling approach and opportunistic approach. this study assessed the relationship between optimism & pessimism biases in management earnings forecast and financial reporting distortion by focusing on managing the reported earnings to determine which of these approaches prevails in the surveyed firms. management earnings forecast biases are measured using the pattern proposed by cheng & firth, (2000); also, the model presented by dechow et al (1995) is used to assess the management incentives to manage earnings using discretionary accounting procedures & estimates.research samples include 198 firms listed in tehran securities & exchange over the period 2012-2018. using multivariate regression models based on panel data, evidence indicated that there is a meaningful and positive relationship between management earnings forecast bias and financial reporting distortion using the earnings management based on discretionary accruals. this result indicates an interest conflict and occurrence of unethical opportunistic behavior due to the high subjectivism of managers. also, the type of optimistic and pessimistic bias in management earnings forecast is meaningfully related to accruals-based earnings management; so, the motivation of managers to manage earnings in an optimistic situation is more than pessimistic. in addition, results of the test for equality of means between series showed that there is a meaningful difference between the means of earnings management based on discretionary accruals in optimistic and pessimistic earnings forecast situations.