پیش بینی مساحت منابع آبی حوضه رود دجله وفرات در سال 2040 و اثرات کاهش آب برتنش های ژئوپلیتیکی

از الگوریتم‌های یادگیری ماشین برای پیش‌بینی مساحت منابع آبی حوضه رود دجله و فرات استفاده شد. برای تحلیل رابطه‌ی بین پیش بینی منابع آبی با تنش‌های ژئوپلیتیکی از روش توصیفی- تحلیلی استفاده شد. مسئله‌ی اساسی پژوهش این است که، با توجه به سیر زمانی تغییرات مساحت منابع آبی حوضه رود از سال 2000 تا 2023، مساحت منابع آبی حوضه‌ی رود دجله و فرات در سال 2040 چه میزان خواهد شد و این میزان چه تاثیری بر تنش های ژئوپلیتیکی خواهد داشت؟ نتایج پیش‌بینی نشان می‌دهد که روش گرادیان تقویتی دقت بالاتری دارد و مساحت منابع آبی حوضه رود از 8356.16 در سال 2020 به 5956.04 کیلومتر مربع در سال 2040 کاهش یابد. کاهش سطح منابع آبی متاثر از سدسازی‌های ترکیه در حوضه ی بالادست رود و تغییرات اقلیمی هستند این عوامل سبب بحران آبی و تنش‌های ژئوپلیتیکی میان ایران، ترکیه، سوریه و عراق خواهد شد. اختلافات هیدروپلیتیکی هم سبب تنش و هم همگرایی بین کشورهای حوضه خواهد شد. راهکار ارائه شده در پژوهش در جهت کاهش تنش ها برای مدیریت یکپارچه منابع آب، تشکیل اتحادیه منطقه‌ای حوضه دجله و فرات جهت مدیریت یکپارچه منابع آب شامل چهار کشور حوضه می‌باشد.

forecasting the area of water resources of the tigris and euphrates river basin in 2040 and the effects of water reduction on geopolitical conflicts

machine learning algorithms were used to predict the area of water resources in the tigris and euphrates river basins. a descriptive-analytical method analyzed the relationship between water resource forecasting and geopolitical conflicts. the study’s main question is how changes in water resource areas from 2000 to 2023 will impact geopolitical tensions by 2040. predictions indicate a decline in water resources from 8,356.16 km² in 2020 to 5,956.04 km² in 2040, with the gradient boost method achieving the highest accuracy. this reduction is driven by turkey’s dam construction in the upper tigris basin and climate change, leading to a water crisis and heightened geopolitical tensions among iran, turkey, syria, and iraq. hydropolitical challenges are expected to create both tensions and opportunities for cooperation among basin countries. to address these challenges, the study suggests establishing a regional union for integrated water resource management. this union would include all four basin countries and aim to reduce tensions through collaborative water governance and sustainable resource management. integrated efforts are essential to mitigate climate change impacts, ensure equitable water distribution, and prevent future conflicts. the research emphasizes the urgent need for regional cooperation to balance competing interests and secure the future of shared water resources.