نقش گفتمان مقاومت در نظم‌سازی منطقه‌ای؛ ظرفیت‌ها و چالش‌ها

پیروزی انقلاب اسلامی موجبات شکل‌گیری گفتمان مقاومت به‌مثابه بدیلی در مقابل با گفتمان هژمونیک سلطه شد و توانست خود را از گفتمانی به حاشیه رانده شده به متن تحولات بکشاند. یکی از مهم‌ترین مصادیق این بازیگری را می‌توان در بحث نظم منطقه‌ای تبیین کرد. مقاله حاضر با استفاده از نظریه گفتمان لاکلا و موفه و بهره‌گیری از روش تبیینی- تحلیلی نقش گفتمان مقاومت در نظم‌سازی منطقه‌ای را مورد واکاوی قرار داده است. فرضیه مطروحه بدین صورت است که گفتمان مقاومت پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران  با نظام‌سازی گفتمانی- اسلامی، توانسته از یک گفتمانی به حاشیه رانده شده از سوی گفتمان سلطه به مثابه یک گفتمان فعال در متن سیاست‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای تبدیل شود و با نفی هژمونی گفتمان سلطه و عدم سازش در مقابل با سیاست‌های آن، مفصل‌بندی جدیدی را ایجاد نماید که در نهایت این مفصل‌بندی، الگوی جدیدی از نظم‌سازی با کارامدی بالا در سطح منطقه پدید آورده است. با این حال، گفتمان مقاومت ضمن برخورداری از ظرفیت‌های ساختاری، نظامی، مفهومی و ایدئولوژیکی، همچنان از چالش‌های متعدد در سطوح گوناگون داخلی (نظیر چالش‌های اقتصادی)، منطقه‌ای (نظیر گفتمان‌های رقیب) و فرامنطقه‌ای (نظیر مداخله قدرت‌های غربی) برخودار است که می‌تواند اهداف آن را به شدت تهدید نماید. نوآوری مقاله حاضر در تبیین نظم سازی منطقه‌ای گفتمان مقاومت ضمن توجه به ظرفیت‌ها و چالش‌های آن به صورت توامان است.

the role of resistance discourse in regional regulation: capacities and challenges

the victory of the islamic revolution led to the formation of the discourse of resistance as an alternative to the hegemonic discourse of domination, and it was able to move from a marginalized discourse to the context of developments.  one of the most important examples of this acting can be explained in the discussion of regional order. this article has analyzed the role of resistance discourse in regional order by using the discourse theory of lacla and mouffe and using explanatory-analytical method. the proposed hypothesis is that the discourse of resistance after the victory of the islamic revolution in iran, with the creation of an islamic discourse system, has been able to transform from a discourse marginalized by the discourse of domination into an active discourse in the context of regional and extra-regional policies, and with the negation of the hegemonic discourse of domination and non-compromise in contrast to its policies will create a new articulation, which ultimately has created a new pattern of high-efficiency order-making at the regional level. however, the discourse of resistance, while having structural, military, conceptual and ideological capacities, still has many challenges at various levels, domestic (such as economic challenges), regional (such as competing discourses) and extra-regional (such as the intervention of western powers) that can seriously threaten its goals. the innovation of this article is explaining the regional regularization of the discourse of resistance while paying attention to its capacities and challenges.