تحلیل عوامل موثر در توسعۀ گردشگری جامعه‌محور در نواحی روستایی (مطالعۀ موردی: روستاهای هدف گردشگری استان مرکزی)

در اواخر قرن بیستم، بسیاری از برنامه‌ریزان اجتماعی - اقتصادی گردشگری را یکی از راهبردهای مطمئن با چشم‌انداز بسیار روشن به‌منظور توسعۀ روستاها، به‌ویژه در کشورهای درحال ‌توسعه، معرفی کرده‌اند؛ اما موضوع اساسی این است که جامعۀ محلی از این گردشگری انتفاع محدودی دارد و مشارکت بسیار اندکی در این زمینه می‌کند؛ ازاین‌رو گردشگری اجتماع‌محور می‌تواند در کنار حفظ منابع طبیعی و فرهنگی، مردم روستایی را از گردشگری منتفع کند؛ بنابراین هدف پژوهش حاضر، یافتن متغیرهای موثر در گردشگری جامعه‌محور در روستاهای هدف گردشگری استان مرکزی است. روش انجام این پژوهش کیفی بوده و با استفاده از روش تحلیل محتوا انجام شده و داده‌ها ازطریق نرم‌افزار مکس‌کیودا نسخۀ 20 تحلیل شده است. نتایج نشان می‌دهند که منشا عدم استقرار توسعۀ گردشگری اجتماع‌محور در محدودۀ مطالعه‌شده را عوامل مدیریتی   ساختاری، زیست‌محیطی، اجتماعی فرهنگی و اقتصادی تشکیل می‌دهند؛ اما مهم‌ترین عامل برای توسعۀ این فعالیت، مولفه‌های مدیریتی ساختاری است؛ زیرا با استفاده از مدیریت صحیح و اصولی می‌توان ازیک‌سو جامعۀ محلی را آموزش داد و برای پذیرش گردشگران مهیا ساخت و از‌سوی‌دیگر، با فراهم‌کردن زیرساخت‌ها (اقامتگاه‌ها، راه‌ها، رستوران‌ها، پارکینگ‌ها، فضاهای تفریحی و...) شرایط اساسی ورود گردشگران را فراهم کرد. سپس می‌توان با رعایت اصول زیست‌محیطی، پایداری اجتماعی فرهنگی و رشد اقتصادی، به توسعۀ گردشگری مبتنی‌بر جامعه در محدودۀ موردمطالعه کمک کرد.

analysis of factors influencing the development of community-based tourism in rural areas, case study: villages targeted by tourism in the markazi province

at the end of the 20th century, many socio-economic planners have introduced tourism as one of the reliable strategies with a very clear perspective for rural development, especially in developing countries. but the basic issue is that the local community has limited benefit from this tourism and has very little participation in this field. therefore, community-based tourism can benefit rural people from tourism in addition to preserving natural and cultural resources. thus, the aim of the present research is to find the variables affecting community-based tourism in the target villages of markazi province. the method of conducting this research was qualitative and was done using the content analysis method, and the data was analyzed using maxqda version 20 software.