سنجش و رتبه‌بندی میزان زیست‌پذیری محلات شهری (نمونه موردی محلات منطقه 6 شهر تهران)

امروزه شهرها مکان اصلی کار و زندگی بخش عمده‏ای از گروه‏‌های انسانی است. ولی با مشکلات بسیاری در زمینه‌های مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و زیست ‌محیطی مواجه‌اند، در این میان مشکلاتی همچون انواع آلودگی، مسائل ترافیک و حمل‌ونقل و انواع مشکلات زیست ‌محیطی و ... کیفیت زندگی و به‌تبع آن زیست‌ پذیری در شهرها را به‌ شدت کاهش داده است. از این رو، توجه به کیفیت زندگی، شرایط و امکانات و نیازهای ساکنان شهرها، مساله ‌ای حیاتی می ‌باشد. نیل به زیست ‌پذیری یکی از اهداف استراتژی توسعه پایدار شهری محسوب  می گردد که بشر در طول حیات خود به دنبال ارتقای کمی و کیفی آن بوده است. در واقع اصطلاح زیست‏پذیری اشاره به درجه ملزومات یک جامعه بر مبنای نیازها و ظرفیت ‌های افراد آن جامعه دارد. هدف از پژوهش حاضر، سنجش میزان زیست‌پذیری در محلات منطقه‌‏ی 6 تهران است. بدین‏ منظور ابتدا شاخص‌های موثر در سنجش زیست‌‏پذیری از منابع مختلف تهیه و سپس داده‌ها و اطلاعات مورد نیاز به‌ صورت پیمایشی و ابزار پرسش‏نامه از 18 محله جمع‌آوری شده است. در مرحله بعد، میزان اهمیت و تاثیر هر شاخص در زیست‏پذیری بر اساس روش آنتروپی شانون مشخص شده و محلات مورد مطالعه بر اساس میزان زیست‌پذیری با استفاده از روش تصمیم‌گیری چند معیار ویکور رتبه‌بندی شده‌اند. نتایج پژوهش نشان می‌دهد شاخص‌های آموزش با وزن (0.125)، بهداشت با وزن (0.117) و حمل‌ونقل با وزن(0.105) بیش‏ترین اهمیت و تاثیر را در زیست پذیری منطقه‏‌ی 6 دارند و شاخص‌های کیفیت بصری، مسکن و آلودگی به ترتیب با اوزان (0.065، 0.064 و 0.064) دارای کم‏ترین اهمیت و تاثیر را در زیست‏‌پذیری منطقه 6 دارند. همچنین بر اساس نتایج حاصل از آنتروپی، محلات آرژانتین و امیرآباد با شاخص ویکور (0.00 و 0.34) به ترتیب از زیست ‌پذیری بالاتری برخوردار می‌باشند و محلات ایرانشهر، نصرت و عباس‌آباد با شاخص ویکور (0.95، 0.91 و 089) به ترتیب از پایین‌ترین سطح زیست پذیری در سطح منطقه برخوردارند.

measuring and rating the rate of livability of urban neighborhood (case study of region 6 in tehran)

today, cities are the main place of work and life of most human groups. however, they face many problems in various economic, social, cultural and environmental fields, including problems such as pollution, traffic and transportation issues, and various environmental problems, etc. the quality of life and, consequently, livability in cities is greatly reduced. therefore, paying attention to the quality of life, conditions and facilities and needs of city residents is a vital issue. achieving livability is one of the goals of the sustainable urban development strategy that human beings have sought to improve quantitatively and qualitatively throughout their lives. in fact, the term livability refers to the degree of necessity of a society based on the needs and capacities of the people of that society. the purpose of this study is to measure the viability in the neighborhoods of district 6 of tehran. for this purpose, first effective indicators in measuring livability from different sources have been prepared and then the required data and information have been collected from 18 neighborhoods in the form of a survey and a questionnaire. in the next step, the importance and impact of each indicator on livability is determined based on shannon entropy method and the studied areas are ranked based on bioavailability using vicker multi criteria decision making method. the results show that the indicators of education by weight (0.125), health by weight (0.117) and transportation by weight (0.105) have the most importance and impact on the viability of region 6 and the indicators of visual quality, housing and pollution by weights (0.064), respectively. , 0.065 and 0.064) have the least importance and impact on the viability of region 6. also, based on the entropy results, argentina and amirabad neighborhoods with vikor index (0.00 and 0.34) have higher livability, respectively, and iranshahr, nosrat and abbasabad neighborhoods with vikor index (0.95, 0.91 and 089) have the lowest levels, respectively. they have livability at the regional level.