واکاوی نقش و جایگاه آسیب شناسی و ارائه الگوی توسعه منطقه ای در مطالعات داخلی و خارجی

در پژوهش حاضر دو مفهوم آسیب شناسی طرح ها و برنامه ها و ارائه الگوی توسعه منطقه ای در قالب (مقاله، گزارش و طرح، رساله، کتب) در سطح مطالعات داخلی و خارجی مورد شناسایی قرار گرفته است و اهم یافته های مطالعات هر بخش، متغیر های مورد تاکید، نقاط قوت و ضعف هر سطح از مطالعات استخراج شده اند. در این پژوهش از شیوه کیفی و روش (توصیفی تحلیلی) بهره گرفته شده است و با توجه به اسناد کتابخانه‌ای، جهت جمع‌آوری و طبقه‌بندی دانش موجود داده های مورد نیاز در خصوص پژوهش جمع آوری و سپس از روش های تحلیل محتوا و تحلیل های اسنادی استفاده شده که نتایج پژوهش نشان داد اهم متغیرهای مورد تاکید در مطالعات داخلی و خارجی شامل تحرک و توسعه در ساماندهی فضا، الگوی متمرکز و مشارکت حداقلی، مولفه های الگو (اصول، چارچوب، فرایند مدیریت الگو، پایش و ارزیابی)، هماهنگی در برنامه های توسعه و اقدامات توسعه شهری ومنطقه ای، ایجادمناطق مترقی، استفاده از توان زیرمناطق برای یکپارچه سازی، پشتیبانی از شهرها جهت شکوفایی پتانسیل آن ها، افزایش رقابت و... بوده است. مهم ترین نقاط قوت برامده از مطالعات شامل ظرفیت نظریه سازی، فعالیتهای بین رشته ای این حوزه، نزدیکی حوزه های فکری و اجرایی، طراحی نظام درآمد هزینه ی استانی و تاکید بر اجرای آن، بهبود روند تعادلهای بین استانها در برخی از بخش ها و بالا بردن توان و ظرفیت رقابت‌پذیری نواحی وابسته و حوزه‌ نفوذ و مهم ترین نقاط ضعف شامل فقدان یا کمبود فرهنگ برنامه‌ریزی، عدم پایبندی به اجرای طرح ها و برنامه های منطقه ای، نبود توافق ملی در زمینه ی توسعه کشور، تضاد بین برنامه‌ریزی بخشی و برنامه‌ریزی منطقه‌ای و نبود نهاد یا دستگاه اجرایی مشخص، مرتبط و مهم‌تر از همه پاسخگو، نبود نظام اطلاعاتی و داده‌ای و بخشی نگری، ضعف و ناکارامدی در اهداف برنامه ها، پراکندگی و فقدان وحدت رویه ی متدولوژیک، نظام برنامه ریزی برنامه ها، روند تصویب و نحوه اجرای برنامه ها، ایرادات مربوط به فرایند، محتوا و اجرای برنامه ها، نحوه نظارت بر حسن اجرای برنامه ها و... می باشد.

analyzing the role and position of pathology and presenting a model of regional development in domestic and foreign studies

in the present study, the two concepts of pathology of plans and programs and presentation of a model of regional development in the form of (articles, reports and plans, dissertations, books) have been identified at the level of internal and external studies and have become important. the studies of each section, the emphasized variables, the strengths and weaknesses of each level of the studies have been extracted. in this research, qualitative method and method (descriptive analytical) has been used and according to the library documents, in order to collect and classify the existing knowledge, the required data about the research have been collected and then from content analysis methods and documentary analysis used that the research results showed the most important variables emphasized in domestic and foreign studies including mobility and development in space organization, centralized model and minimal participation, model components (principles, framework, model management process, monitoring and evaluation), coordination in development programs and urban and regional development measures, creating progressive areas, using the power of sub areas for integration, supporting cities to flourish their potential, increasing competition, and so on. the most important strengths of the studies include theorizing capacity, interdisciplinary activities in this field, proximity of intellectual and executive fields, designing the provincial revenue expenditure system and emphasizing its implementation, improving the process of balances between provinces in some sectors and increasing the competitiveness of dependent areas and spheres of influence and the most important weaknesses including the lack of planning culture, lack of commitment to the implementation of regional plans and programs, lack of national agreement on the development of the country, the conflict between planning and planning regional and lack of specific, relevant and most importantly accountable institution or executive body, lack of information and data system and fragmentation, weakness and inefficiency in program goals, dispersion and lack of unity of methodological procedure, program planning system, approval process and how to run programs, problems related to the process, content and execution of programs, how to monitor the proper execution of programs, and so on.