چرخش خرده قاره ایران مرکزی کلید اکتشافی قوس ماگمائی گمشده مزوزوئیک حاشیه فعال قاره ای نئوتتیس

فرورانش در نئوتتیس به باور اغلب زمین شناسان از اوایل ژوراسیک و متعاقب شروع باز شدن اقیانوس اطلس محقق شده است. در خصوص نحوه فعال شدن اقیانوس نئوتتیس نیز نظریات متعددی وجود دارد و شواهد زمین شناسی از ایران و کشورهای همجوار نشان از فعال شدن فرورانش مزدوج همزمان در این اقیانوس از اوایل مزوزوئیک دارد. خرده قاره ایران مرکزی از اواخر تریاس تا کنون چرخش 135 درجه ای پادساعتگرد را تحمل کرده است و به عبارتی موقع شروع فرورانش حاشیه فعال قاره ای نئوتتیس در اوایل ژوراسیک، بلوک لوت به موازات زون سنندج سیرجان و درگیر با زون فرورانش بوده است. نوار ماگمائی ولکانو- پلوتونیک خاص حواشی فعال قاره ای در ورای زون سنندج- سیرجان فعلی و به سن مزوزوئیک غایب است و دلیل آن تشکیل این نوار بر روی بلوک لوت است که به همراه آن متحمل چرخش پادساعتگرد شده و به موقعیت فعلی خود بر روی بلوک لوت انتقال یافته است. حجم زیاد ماگماتیسم خروجی و نفوذی به سن ژوراسیک بر روی بلوک لوت به همراه تزریق توده های نفوذی گرانیتوئیدی (شاه کوه، کوه سفید و ...) و نیز توده های نیمه عمیق تیپ پورفیری حامل کانی سازی طلا و مس که به درون سنگهای ولکانیک و ولکانوکلاستیک ژوراسیک تزریق شده اند به همراه آرایش انحنادار راستبر این مجموعه از این ایده حمایت می کنند که ماگماتیسم مزوزوئیک رخنمون یافته بر روی بلوک لوت، همان قوس ماگمائی گمشده حاشیه فعال قاره ای نئوتتیس است.

the rotation of the central iranian microcontinent as a discovery key for the lost mesozoic magmatic arc of the neo-tethys continental active margin

according to most geologists, the subduction in neo-tethys has commenced since the early jurassic, following the opening of the atlantic ocean. there are several theories about the activation of the subduction in neo-tethys ocean, and geological evidence from iran and neighboring countries indicate the activation of simultaneous conjugate subduction in this ocean since the beginning of mesozoic. the central iranian microcontinent endured 135° counter-clockwise rotation since the end of triassic, and in other words, once the subduction commenced in the neo-tethys ocean in jurassic, its active continental margin was parallel to the sanandaj-sirjan zone, being involved with the subduction zone. the volcanic-plutonic arc characteristic of the active continental margins with mesozoic age is absent beyond the current sanandaj-sirjan zone, because it was formed on the lut block, which underwent counter-clockwise rotation along with the lut block itself and moved to its current location on this block. the large volume of volcanic and intrusive magmatism of jurassic age on the lut block, along with the intrusion of granitoid plutonic rocks (shah kouh, kouh sefid, etc.) and au-cu porphyry type sub-volcanic bodies emplaced within the jurassic volcanic and volcaniclastic rocks, as well as the dextral curvilinear arrangement of this complex support the idea that the mesozoic magmatism outcropped on the lut block is just the same lost magmatic arc of the neo-tethys active continental margin.