تحلیل فراوانی و اهمیت مفهوم ایثار در روایات امامان معصوم

یکی از مفاهیم بسیار مهم و ارزشمند در اسلام، مفهوم ایثار است. ایثار به مثابه عملی است که در آن فرد به سود خود فکر نکرده و در راه خدمت به دیگران و خداوند، از خود می گذرد. این مفهوم در روایات امامان معصوم بسیار مورد توجه قرار گرفته و به عنوان الگویی که مسلمانان باید در زندگی خود بر اساس آن عمل کنند، مطرح شده است. ایثار نه تنها عملی است که باعث شادی و سعادت انسان می‌شود، بلکه، نماد شایسته ولایت و خدمت نیز محسوب می‌شود. مساله اصلی این تحقیق این است که واژه «ایثار» در روایات معصومین و سخنان اهل بیت(علیهم السلام) در چه موقعیت فراوانی و تراکم قرار دارد؟ فرضیه اولیه این است که ایثار، پایه اخلاق اجتماعی و نرم افزار معنویت اجتماعی است از این رو بیشترین تراکم و فراوانی را به ضمیمه مضامین اصلی و فرعی خود به همراه دارد. هدف اصلی این تحقیق، پردازش و تحلیل مضامین و ابعاد واژه ایثار در روایات امامان معصوم به منظور دسترسی به موقعیت اجتماعی این مفهوم در میان سایر عناصر مفهومیِ هنجارهای دینی است. دست یافتن به شعاع معنایی دقیقی از مفهوم ایثار می تواند پایه علمی عمیقی برای پژوهش های بنیادین و کاربردی محققین علوم اسلامی، انسانی و علوم اجتماعی باشد. یافته های پژوهش نشان می دهد: ایثار با مضامین اصلی و فرعی خود به ترتیب در میان سخنان و احادیث امام علی(ع)، پیامبر اسلام(ص) و امام صادق(ع)، بیش از سایر معصومین است. این فراوانی در کتابهای حدیثی معتبر شیعه به ترتیب در عیون الحکم، بحارالانوار، مستدرک، مصباح الشریعه و کشف الغمه است.

a quantitative content analysis of self sacrifice

one of the most important and valuable concepts in islam is the concept of self-sacrifice. sacrifice is an act in which a person does not think about his own benefit and sacrifices himself in the way of serving others and god. this concept has been given a lot of attention in the traditions of the infallible imams and has been proposed as a model that muslims should follow in their lives. self-sacrifice is not only an act that brings happiness and happiness to a person, but it is also considered a worthy symbol of guardianship and service. the main problem of this research is that the word sacrifice is in what frequency and concentration is it in the traditions of the innocents and the words of the ahl al-bayt (peace be upon them)? the primary hypothesis is that self-sacrifice is the basis of social ethics and the software of social spirituality, hence it brings the most density and abundance in addition to its main and secondary themes. the main purpose of this research is to process and analyze the themes and dimensions of the word sacrifice in the traditions of the innocent imams in order to access the social position of this concept among other conceptual elements of religious norms. achieving a precise semantic radius of the concept of self-sacrifice can be a deep scientific basis for the fundamental and applied researches of islamic, humanities, and social sciences researchers. the findings of the research show: sacrifice with its main and secondary themes, respectively, among the words and hadiths of imam ali (a.s.), the prophet of islam (p.a.) and imam sadiq (a.s.), is more than other infallibles. this frequency is found in authentic shiite hadith books, respectively, in ayun al-hakm, bihar al-anwar, mostadarak, misbah al-sharia and kashf al-gahma.