طراحی مدل تعالی تولید پاک‌تر با استفاده از ترکیب رویکرد‌های کیفی فراترکیب و نظریه‌ی برخاسته از داده‌ها

امروزه مدل‌های مختلفی جهت بهبود عملکرد محیط‌زیستی سازمان‌ها ارائه می‌شود که در بین آن‌ها مدل تولید پاک‌تر از استقبال قابل‌توجهی برخوردار است. بااین‌وجود، انتقاد جدی پژوهشگران نسبت به مدل تولید پاک‌تر به نگاه تک‌بعدی آن به فرایند تولید مربوط می‌شود. ازآنجاکه مدل‌های تعالی به ابعاد مختلف عملکردی توجه می‌نماید، این پژوهش درصدد است مدل تعالی تولید پاک‌تر را ارائه نماید. در این راستا از دو رویکرد فراترکیب و نظریه‌ی برخاسته از داده‌ها-که از مدل‌های پژوهش کیفی به شمار می‌روند- به‌صورت ترکیبی استفاده‌شده است. برای این منظور مقاله‌های مرتبط با مفهوم تولید پاک‌تر استخراج گردید؛ و پالایش‌های لازم –بر اساس رویکرد فراترکیب- در بین 2607 مقاله استخراج‌شده انجام شد. به‌این‌ترتیب 29 مقاله باقی ماند؛ و در پایان، این مقاله‌ها با استفاده از رویکرد نظریه‌ی برخاسته از داده‌ها مورد تحلیل قرار گرفتند. در مدل تعالی حاصل، شرایط علّی، مقوله‌های اثرگذار و همچنین پیامدهای تولید پاک‌تر بیان‌شده است. به این صورت که مواردی مانند قوانین و استانداردها از علل اهتمام سازمان‌های به تولید پاک‌تر می‌باشد؛ و برای استقرار آن در سازمان نیز راهبردهایی از جمله طراحی محصول آموزش را باید به کاربست. در این راستا عواملی مانند دولت، مدیر و کارکنان نقش آفرینی می‌کنند؛ و برآیند این تاثیرات میزان دستیابی به پیامدهای زیست‌محیطی، اجتماعی و اقتصادی تولید پاک‌تر را تعیین می‌نماید. در مدل حاصل علاوه بر توجه به فرایند تولید، ابعاد گسترده دیگری نیز مطرح‌شده است که در اجرای مفهوم تولید پاک‌تر در سازمان اثرگذار هستند؛ و درواقع این مدل نگاهی بسیار جامع‌تر به تولید پاک‌تر ارائه نموده است