نقش عناصر فرماندهی و مدیریت کلان نظامی در ساختار نظم‌ جدید جهانی مبتنی بر جنگ‌های آینده

قرن جدید با تحولات گسترده در مناسبات واقع‌گرایانه بازیگران بین‌المللی و تغییرات ملموس در جایگاه و سطح کنشگری نیروهای مسلح کشورها در ساختار نظم جدید جهانی مبتنی‌بر جنگ‌های آینده همراه بوده است. از اساسی‌ترین عوامل تاثیرگذار در مناسبات میان بازیگران در نظم جدید جهانی، افزایش و یا کاهش توانایی‌ها و قابلیت‌های فرماندهی و مدیریت کلان نظامی آنها در حوزه‌های پرابهام و پیچیده جنگ‌های آینده است و بروز هرگونه تغییرات در این حوزه‌ها ارتباط تنگاتنگی با امنیت و منافع ملی دولت‌ها دارد. عدم توجه به عناصر جامع پیدا و پنهان قدرت نظامی که بسیار فراتر از دیدگاه سنتی قدرت سخت نظامی است، در کنار تحولات پرشتابی همچون افزایش اهمیت مجدد وابستگی‌ کشورها به قدرت نیروهای مسلح آنها، افزایش اهمیت بی‌سابقه قدرت سخت و نرم نظامی در جنگ‌های آینده، تلاش برخی قدرت‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای جهت شکل‌دادن به ائتلاف‌های جدید منطقه‌ای در همسایگی کشور، نتایج جنگ‌ها و مناقشات منطقه‌ای همچون جنگ‌های روسیه و اوکراین، جنگ آذربایجان و ارمنستان و جنگ غزه، تحول نسل‌های نوین مناقشات نظامی و همچنین شکل‌گیری مسابقات جدید تسلیحاتی مبتنی بر تحول جنگ‌های آینده، موجب تغییرات گسترده‌ای در افزایش اهمیت عناصر فرماندهی و مدیریت کلان نظامی و رشد وابستگی به عناصر جامع پوشش دهنده قدرت کلان نظامی در جنگ‌های نوین شده است. این مقاله با رویکرد تبیینی و روش تحلیل لایه‌ای علت‌ها، در تلاش برای شناساندن عناصر پیدا و پنهان قدرت جامع نظامی مبتنی بر فرماندهی و مدیریت کلان نظامی و نقش اساسی آنان در ساختار نظم جدید جهانی مبتنی بر جنگ‌های آینده است و توانسته است این عناصر اساسی را در چهار لایه لیتانی، نظام‌های علّی، ساختار و گفتمان، اسطوره و استعاره شناسایی و در قالب قدرت‌های ملموس و ناملموس نظامی شامل قدرت متعارف و نامتعارف نظامی، اقتصاد نظامی، فرهنگ نظامی، آمایش جامع و جغرافیای سرزمینی، دیپلماسی نظامی و کد استراتژیک ارائه و تبیین نماید.