مدیریت وفرماندهی در قرآن و نهج البلاغه و آموزه های دینی

دنیای کنونی دنیای توسعه در پیوند با ناامنیها است.برای تحقق امنیت و تامین نیازهای توسعهای در آیندهی جامعه، حضور هوشیارانه و موثر نیروهای مسلح در عرصههای گوناگون،به ویژهدر حوزه دفاعی نیازی ضروری است.لذا قائم نمودن سازمان نیروهای مسلح بر مبنای تعالیم رفتار علوی، در جهت اداره امور از اهمیت بالایی برخوردار است. (امام علی(ع))که در تلقّی صحیح دینی پس ازپیامبر اکرم(ص) بزرگترین مفسّر قرآن و معارف دینی به شمارمیرود، در نهج البلاغه بیانات ارزندهای در تبیین مولفه های آمادگی دفاعی فرماندهی و مدیریت نظامی با تاکید بر سرمایه انسانی، با محوریت آموزه های اصیل قرآن و سنّت وجود دارد که شناسایی آنها مورد توجه نویسندگان پژوهش حاضر قرارگرفته است. لذا این پژوهش با روش تحلیل محتوای کیفی به منظور بازشناسی جایگاه حقیقی مولفه های آمادگی دفاعی در نهج البلاغه، به شناسایی و تحلیل این مولفه های پرداخته است. به این ترتیب با مطالعه سطر به سطر کتاب نهج البلاغه911کد مفهومی کشف و با ترکیب مفاهیم مرتبط در نهایت91مولفه تشکیل و سپس این مولفه ها از نظر فراوانی و درصد فراوانی نسبی و تجمعی مفاهیم تشکیل دهنده آنها مورد محاسبه قرار گرفت که در نتیجه در مولفه های سرمایه انسانی«تقوا»با درصدبیشترین فراوانی را نسبت به سایر مولفه ها به خود اختصاص داده و بارزترین ویژگی فرماندهان و مدیران نظامی از نظر فراوانی در کلام حضرت علی(ع) است و مولفه«انتقادپذیری»با فراوانی209درصد از کمترین فراوانی برخوردار بوده اند. مدیریت اسلامی دارای مبنا وشاخص های ارزنده ای میباشد که در قرآن کریم به صراحت بیان گردیده و تمامی مدیران جهت اجرای مدیریت اسلامی نیازمند این شاخص ها میباشند . همه به اندازه توانشان مکلف هستند. تفویض مسوولیت به زیردستان باید بر اساس توانایی‌هایشان باشد و به همان مقدار از ایشان انتظار داشت. خداوند، خطاب به پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله می‌فرماید: و بدین سان شما را امتی میانه‌رو قرار دادیم تا ناظر بر اعمال مردم باشید. مدیریان و رهبران باید بر کارها و عملکرد زیردستان خود نظارت داشته باشند.