سنگ‌جوری‌های پیشرفته؛ حلقه‌ی گمشده در صنعت فرآوری مواد معدنی ایران

سنگ‌جوری یک فرآیند پیش‌تغلیط می‌باشد که در صنعت کانه‌آرایی برای برای تولید کانسنگ کم عیار در مراحل اولیه فرآوری، تولید کنسانتره نهایی و یا تفکیک یک خوراک به دو محصول با عیار بالا و عیار پایین کاربرد دارد. در این مقاله ضمن معرفی دستگاه‌های سنگ‌جوری پیشرفته که مجهز به حسگر می‌باشند، اصول کار متداولترین حسگرها به همراه کاربرد هر یک مورد بررسی قرار گرفته است. یک دستگاه سنگ‌جوری از چهار بخش آماده‌سازی (شامل دانه‌بندی و تمیز کردن سطح ذرات)، خوراک‌دهی (شامل تفکیک ذرات از یکدیگر و ورود دانه‌ای آنها با نرخ یکنواخت و مشخص به بخش حسگرها)، شناسایی و پردازش داده‌ها (شامل حسگرها و پردازش‌گر) و تفکیک مکانیکی ذرات (شامل جت آب، دریچه‌های لولایی، شیرهای هوا و یا نازل‌های مکش) تشکیل شده است. حسگرها مهمترین بخش یک دستگاه سنگ‌جوری هستند که در صنعت بیشتر از حسگرهای نوری، انتقال اشعه ایکس، فلورسانس اشعه ایکس، مادون قرمز نزدیک، الکترومغناطیس، رایومتری و لیزی استفاده شده است. علاوه بر آن از حسگرهای لومینسانس، فتومتریک، حرارتی و نوترونی نیز می‌توان در سنگ‌جوری استفاده کرد. مطالعات نشان داده است که عملیات سنگ‌جوری می تواند برای فرآوری طیف گسترده‌ای از کانی‌ها از کانسنگ اورانیوم تا الماس، طلا، کانی‌های سولفیدی، کانی‌های فلزات پایه (کانسنگ‌های مس، سرب، روی، قلع، تنگستن، آهن) و کانی‌های گرانبها (طلا، الماس، گروه پلاتین)، کانی‌های صنعتی (از قبیل تالک، سنگ آهک، مرمر، کلسیت، ژیپس، کوارتز، منیزیت، فلدسپارها، سنگ نمک، بورات و ...)، زغال‌سنگ و کانی‌های قیمتی و نیمه‌قیمتی بکار رود.