تفسیر فوران و جایگیری گدازه‌های بازیک کرتاسه در البرز شمالی با استفاده از پیمایش‌های صحرایی

سنگ هایی که به عنوان سنگ های آتشفشانی کرتاسه در شمال البرز ایران مطرح می شوند عموماً ترکیب بازالتی دارند. مناطق مورد مطاالعه در بخشی از زون البرز شمالی واقع شده‌اند و شامل 3 منطقه جنوب شهر آمل، ناحیه جواهردشت در شرق گیلان و جنوب لاهیجان در استان گیلان می‌باشند. شواهد زمین‌شناسی و چینه‌شناسی و نحوه قرارگیری و فوران این گداره‌های بازالتی در هر منطقه به صورت جداگانه مورد ارزیابی و تفسیر قرار گرفته است. در مجموع تعداد 100 نمونه صحرایی برداشت و پردازش شده است. در زون البرز شمالی مانند جنوب آمل گدازه‌هایی از نوع بازالتی و تراکیتی برروی قسمت‌های قاعده‌ی رسوبات هم ارز سازنده لار و همچنین شمشک قرار گرفته‌اند، همچنین در جنوب لاهیجان گدازه‌های عموماً بالشی برروی قاعده شمشک ریخته شدند اما در زون زمین‌شناسی البرز میانی - شمالی اثری از گدازه‌های مذکور مشاهده نگردید. در آمل به وضوح گدازه‌های بازالتی تیره رنگ و غیر وابسته به محیط دریایی که بر روی لار و شمشک برون‌ریزی دارند و به صورت توالی با آهک‌های کرتاسه همراه با گدازه‌های تراکیتی در هر دو سمت غرب و شرق مسیر پیمایش جنوب آمل مشاهده شده است. در منطقه نارنج لنگه- لاهیجان عموماً گدازه‌ها بالشی و تمایل به رنگ خاکستری و متعلق به محیط دریایی نیمه عمیق مشاهده می‌شود. در ناحیه جواهردشت گدازه‌ی بالشی مشاهده نمی‌شود اما بازالت‌ها عموماً خاکستری تا سبز تیره و بسیار سخت هستند و حالت میانی دارندکه در برخی نقاط همراه با ذوب پوسته به ریولیت ختم می‌شوند.

interpreting eruption dynamics and lava placement in cretaceous basaltic lavas of northern alborz: a geological field approach

the rocks that are mentioned as cretaceous volcanic rocks in the north of alborz of iran generally have a basaltic composition. the studied areas are located in a part of the northern alborz zone and include 3 areas in south of amol city, javaherdasht area in the east of gilan and south of lahijan in gilan province. the geological and stratigraphic evidences and the location and eruption of these basaltic lavas in each region have been evaluated and interpreted separately. a total of 100 field samples have been collected and processed. in the northern alborz zone, as in the south of amol, basaltic and trachytic lavas have been erupted on the sediments of lar and shamshak formations, also in the south of lahijan, generally pillow lavas were located on the base of shamshak formation but in the middle-northern alborz geological zone the mentioned lava was not observed. in amol, dark-colored basaltic lavas that are not related to the marine environment are clearly observed on the lar and shamshak formations and are sequenced with cretaceous limestones along with trachytic lavas on both the west and east sides of the route south of amol city. in the narenjlengeh village of lahijan area, generally pillow lavas tend to be gray in color and belong to the semi-deep sea environment. pillow lava is not observed in javaherdasht region, but the basalts are generally gray to dark green and very hard, and they have an intermediate state that has been fractioned to rhyolite in some places along with melting of the crust.