بررسی پراکنش زمین‌شیمیایی آرسنیک ناشی از کانه‌زایی طبیعی و معدن‌کاری در رسوبات آبراهه ای محدوده معدن ساری گونی

در این پژوهش به بررسی غلظت آرسنیک در رسوبات حوضه آبریز معدن ساری گونی پرداخته می شود. داده‌های سال‌های پیش از شروع فعالیت معدن و با داده‌های پس از فعالیت معدن مقایسه گردید تا تغییرات غلظت آرسنیک و نقش فعالیت‌های معدن‌کاری در آزادسازی آن در رسوبات منطقه در طی یک دهه، فعالیت این معدن بررسی شود. مقایسه غلظت عنصر آرسنیک در رسوبات منطقه موردمطالعه با بیشینه غلظت مجاز آرسنیک در کشورهای مختلف نشان می‌دهد که قبل از شروع معدن‌کاری غلظت آرسنیک در بیشتر نمونه‌های از استانداردها بالاتر می‌باشد. با توجه با ماهیت زمین‌شناسی منطقه منشا اصلی آرسنیک در نمونه‌های رسوب حوضه معدن ساری گونی رخداد فعالیت‌های آتشفشانی گرمابی در منطقه موردمطالعه می‌باشد و نقش معدن‌کاری در افزایش غلظت آرسنیک مشهود نمی‌باشد درواقع این عنصر به‌صورت طبیعی در سنگ‌های نفوذی این منطقه وجود دارد و هوازدگی سنگ‌ها در طول زمان موجب آزادشدن این عنصر و انتقال آن به رسوبات شده است. نمونه‌هایی که در سال 1401 از پایین‌دست محل انباشت کومه‌های باطله برداشت شده، تغییری در میزان غلظت آرسنیک در رسوبات را نشان نمی‌دهد که می‌تواند نشانگر سرعت بسیار کم‌حرکت عناصر سنگین به آبراهه باشد که علت آن سرعت کم هوازدگی به علت بارش کم و تبخیر بسیار بالای منطقه موردمطالعه، همچنین طی‌نشدن زمان لازم برای هوازدگی کامل کانه‌های آرسنیک دار موجود در کومه‌های سنگ باطله باشد.