کاربرد ترکیب عناصر کمیاب آپاتیت در تمایز انواع گرانیتوئیدهای منطقه کبودان، پهنه تک نار

سنگ های نفوذی فلسیک منطقه کبودان در پهنه تک نار شامل انواع گرانیتوئیدهای i و s می باشند که در حدود 548-529 میلیون سال پیش تشکیل شده اند. در این مطالعه کانی آپاتیت در نمونه های منتخب انواع گرانیتوئیدها مورد مطالعه قرار گرفت. بلورهای آپاتیت در تمام نمونه های مورد مطالعه دارای ویژگی های بافتی و شیمیایی آپاتیت های ماگمایی بوده و در رده فلوئوروآپاتیت قرار می گیرند. آپاتیت در گرانیتوئیدهای نوع s به نسبت غنی از sio2، mno، ga و hree می باشد، درحالی که نمونه های این کانی در گرانیتوئیدهای نوع i دارای تمرکز بالاتری از sr و hree هستند. الگوی توزیع ree در گرانیتوئیدهای نوع s بدون شیب (2-6/0= lan/ybn) و با انومالی منفی زیاد eu (23/0- 01/0= δeu) است ولی آپاتیت نمونه های نوع i الگوی ree تفکیک یافته با شیب زیاد (5/52- 5/1= lan/ybn) و انومالی منفی eu ضعیف تر (68/0- 10/0= δeu) نشان می دهند. محاسبه فوگاسیته اکسیژن با استفاده از میزان mno در آپاتیت ها فوگاسیته بالاتری را برای تشکیل گرانیتوئیدهای نوع i نسبت به s پیشنهاد می دهد. نتایج این تحقیق نشان می دهد که مطالعه ترکیب عناصر کمیاب آپاتیت می تواند در تعیین ماهیت ماگمای گرانیتی موثر باشد.

application of apatite trace elements to distinct different granitoid types in kaboodan area, taknar zone

the intrusive rocks of the felsic type in the kaboodan area within the taknar zone consist of various granitoid types i and s, which formed approximately 548-529 million years ago. in this study, apatite minerals in selected samples of various granitoids were examined. apatite crystals in all samples exhibit the textural and chemical characteristics of magmatic apatites and fall into the category of fluorapatite. apatite in type s granitoids is relatively enriched in sio2, mno, ga, and lree, whereas samples of this mineral in type i granitoids have a higher concentration of sr and hree. the distribution pattern of ree in type s granitoids is nearly unfractionated (lan/ybn = 0.6-2) with a significant negative eu anomaly (?eu = 0.01-0.23), whereas the apatite in type i samples exhibits a fractionated ree pattern with a steep slope (lan/ybn = 1.5-52.5) and a weaker negative eu anomaly (?eu = 0.01 to 0.68). calculation of oxygen fugacity using the amount of mno in apatites suggests a higher oxygen fugacity for the formation of type i granitoids compared to type s. the results of this study indicate that the analysis of rare earth element compositions in apatite can be effective in determining the nature of granitic magmatism.