مطالعه کانی شناسی و زمین شیمی ذخیره بنتونیت اصفهک، جنوب شرق طبس، استان خراسان جنوبی

محدوده مورد مطالعه در فاصله ٤٠ کیلومتری جنوب شرق شهرستان طبس، در گوشه جنوب غرب نقشه زمین شناسی 250000: 1 بشرویه واقع شده است. این ذخیره شکل توده ای و لایه ای داشته و محصول دگرسانی سنگ های آذرآواری (توف- آگلومرا) و گدازه های اسیدی تا حدواسط ( داسیت تا آندزیت) به سن پالئوژن است. براساس نتایج پراش پرتو ایکس (xrd)، کانی های اصلی شامل بیدلیت، کلینوپتیلولیت و کریستوبالیت، همراه با مقادیر کمتر شامل کوارتز، هالیت، ایلیت و آلبیت هستند. حضور هالیت و ایلیت به صورت فرعی در نمونه ها می تواند نشانگر بالا بودن نسبی شوری محیط باشد. با توجه به نتایج حاصل از تجزیه شیمیاییxrf (افزایش میزان na2o در نمونه ها نسبت بهcao)، اندیس تورم و میزان جذب آب بالا می توان نتیجه گرفت که کانی اصلی بنتونیت در این معدن، مونت موریلونیت سدیم دار است. با توجه به قدرت تورم بالا و جذب آب بالای 600 از این ماده معدنی می توان در گندله کانه های آهن استفاده نمود. افزایش منیزیم در نمونه های بنتونیتی می تواند بیانگر آن باشد که کاتیون های منیزیم از آب دریاچه شور ناشی شده و در ساختار مونت موریلونیت مصرف شده اند.