الگوی توزیع اندازه رسوبات هامون هیرمند

یکی از خشک‌ترین مناطق جهان که تحت تاثیر طوفان‌های شن و غبار قرار گرفته، سیستان در جنوب شرقی ایران است که منابع آبی کم و اکوسیستم‌های شکننده آن نسبت به تغییرات اقلیمی بسیار حساس هستند. با این حال، اطلاعات بسیار کمی در مورد وضعیت رسوبات در تالاب هامون هیرمند در استان سیستان و بلوچستان به عنوان منبع گردوغبارهای سیستان در دسترس است که درک ما را از دینامیک گرد و غبار بادی و مکانیسم‌های حرکت رسوب محدود می‌کند. هدف اصلی پژوهش حاضر شناسایی الگوی توزیع رسوبات بستر تالاب هامون می‌باشد. بر این اساس پس از نمونه برداری از رسوبات بستر تالاب ذرات ریزتر از 63 میکرون توسط الک و روش لیزری بوسیله دستگاه مدل (laser scattering particle size distribution analyzer (horiba -la950) مورد دانه سنجی قرار گرفتند و توزیع ذرات رسوباتی بررسی شدند. نتایج نشان داد که ذرات کلوئیدی در جنوب محدوده مورد مطالعه در هامون هیرمند بیشترین فراوانی را در ذرات رسی این نمونه ها دارند. همچنین بدلیل بادی بودن سیستم تغذیه در غرب و جنوب غربی منطقه مورد مطالعه، ذرات ریز و کلوئیدی بیشترین میزان را در این محدوده دارند و در مرکز محدوده مطالعاتی و مخصوصا دریاچه هامون به دلیل چند منشا بودن سیستم آوردهای رسوبی، محدوده وسیع تری از ذرات از نظر اندازه را در بر میگیرد. شیوه توزیع ذرات رسی در محدوده مورد مطالعه نشان می‌دهد که برخاستگاه رسوبات از دو منطقه در افغانستان (توزیع در شرق) و یک برخاستگاه داخلی (شمال غرب و جنوب غرب) می‌باشد. این یافته ها می‌تواند به بهبود مدیریت فرسایش بادی در مناطق منبع رسوب کمک کند.