اثر هورمون ملاتونین بر متابولیت های ثانویه و مسیر های بیوسنتزی در گیاه بادرنجبویه

گیاه بادرنجبویه یکی از گیاهان با مصارف دارویی می باشد. این گیاه به دلیل فراوانی و تنوع بالای متابولیت های ثانویه از ارزش بالایی برخوردار می باشد. ملاتونین به عنوان یک هورمون رشد به طور غیر مستقیم با افزایش میزان رشد و به شکل مستقیم با القا سنتز متابولیت های ثانویه و مسیر های بیوسنتز آن ها موجب تجمع متابولیت های ثانویه مانند فنل، فلاونوئید و آنتوسیانین این ترکیبات گردد. به جهت مطالعه بررسی اثر هورمون ملاتونین بر محتوای متابولیت های ثانویه و مسیر بیوسنتز آن، این آزمایش درغلظت های 0، 0.1، 1، 10، 100 و 500 میکرو مولار ملاتونین در شرایط کشت بافت انجام گرفت. پس از چهار هفته رشد گیاهچه‌ها به‌منظور بررسی و اندازه‌گیری پارامترها از شیشه خارج شدند. نتایج نشان داد با افزایش غلظت ملاتونین وزن تر و خشک گیاه در همه غلظت های ملاتونین به استثنای غلظت 500 میکرومولار افزایش معنی داری را نشان داد. ولی غلظت 500 میکرومولار ملاتونین شاخص رشدی وزن گیاه را نسبت به نمونه شاهد کاهش داد. همچنین میزان متابولیت های ثانویه و همچنین آنزیم‌های بیوسنتزی با افزایش میزان ملاتونین به‌تدریج افزایش یافت و بالاترین میزان در غلظت 500 میکرومولار مشاهده شد. بر اساس نتایج می توان پیشنهاد کرد ملاتونین در غلظت‌های بهینه موجب افزایش و در غلظت‌های سمی موجب کاهش رشد گیاه می گردد. همچنین ملاتونین می تواند به دلیل نقش القایی خود موجب تنظیم و بیان آنزیم ها و ژن های دخیل و در نهایت تجمع متابولیت های ثانویه را بهبود بخشد.