اثر محلول پاشی اوره، پرولین و آسکوربیک اسید روی عناصر غذایی یونجه زرد (melilotus officinalis l.) تحت شوری

شوری به عنوان یکی از عوامل محدود کننده در سطح جهان می تواند کیفیت محصول و همچنین محصولات غذایی جهان را به ویژه در مناطق خشک و نیمه خشک محدود کند. یونجه زرد ( (melilotus officinalis l.، خانواده fabacea)، یک گیاه علفی با دو کاربرد دارویی و علوفه ای که دارای بیشترین مقاومت به شوری است، می تواند کشاورزی پایدار را در خاک های شور بهبود بخشد. به منظور به حداقل رساندن اثرات مضر شوری، استراتژی های مختلفی از جمله استفاده مقرون به صرفه و کارآمد از محلول پاشی برای افزایش تحمل گیاه و کاهش صدمات سدیم و کلر به گیاهان اتخاذ شده است. اسید اسکوربیک، یک آنتی اکسیدان طبیعی محلول در آب و پرولین، یک اسید آمینه آزاد، از گیاهان به عنوان یک مولکول دفاعی ضد اکسیداتیو در هنگام تنش های مختلف محافظت می کنند. محلول پاشی اوره به طور مستقیم بر متابولیسم نیتروژن در خاک های شور و در نتیجه سنتز اسیدهای آمینه تاثیر می گذارد. به منظور بررسی اثر محلول پاشی پرولین، آسکوربیک اسید و اوره بر روی عناصر غذایی گیاه یونجه-زرد (شبدر شیرین)، در شرایط شور و غیرشور، یک آزمایش دوساله به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار در سال های زراعی 1396 و 1397 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه ارومیه اجرا گردید. در این تحقیق خاک شور (ds/m 7/6) و خاک غیرشور (ds/m 9/0) به عنوان فاکتور اصلی و محلول پاشی پرولین (20 میلی مولار)، آسکوربیک اسید (5 میلی مولار) و اوره (46% نیتروژن: 10 گرم درلیتر) و شاهد (اسپری آب) به عنوان فاکتور فرعی در نظر گرفته شدند. مقایسه میانگین ها با استفاده از آزمون چند دامنه ای دانکن (dmrt) در سطح احتمال 5% با استفاده از نرم افزارهای آماری sas و mstat-c انجام شد. شوری میزان نیتروژن و فسفر برگ را در هر دو سال کاهش، و غلظت یونهای پتاسیم و منیزیم را افزایش داد. در سال اول و شرایط غیر شور، بیشترین میزان نیتروژن برگ (05/6 درصد) از گیاهان محلولپاشی شده با اوره، و فسفر برگ (61/1 درصد) از گیاهان محلول پاشی شده با آسکوربیک اسید بدست آمدند. کمترین میزان نیتروژن (92/4 درصد) از سال دوم و در گیاهان یونجه شاهد رشد یافته در شرایط شور مشاهده گردید. در هر دو سال، محلول پاشی گیاهان یونجه زرد با استفاده از اوره، پرولین و اسیدآسکوربیک میزان نیتروژن برگ را نسبت به گیاهان شاهد افزایش داد. ولی کمترین میزان فسفر (33/1 درصد)، سال دوم در شرایط شوری و در گیاهان محلولپاشی شده با پرولین بدست آمد. پتاسیم برگ در شرایط شور نسبت به خاک غیرشور افزایش داشت. در هر دو سطح تنش شوری، محلول پاشی پرولین باعث بیشترین افزایش در تجمع پتاسیم در گیاه شده است. کاربرد پرولین به میزان قابل توجهی محتوای +k را در شرایط شور و غیر شور بهبود بخشید. همین روند کاهشی در تنش شور برای منیزیم هم مشابه پتاسیم بود. ولی کاربرد اسید آسکوربیک بیشترین افزایش در منیزیم برگی را نشان داد.