تجربه زیسته از ابتلاء به اختلال نارسایی توجه فزون‌کنشی (adhd) در سنین پیش دبستان

زمینه و هدف: هرچند اختلال نارسایی‌توجه/فزون‌کنشی (adhd) از شایع‌ترین اختلال‌های عصب‌تحولی با شروع در کودکی است، آگاهی اندکی از تجربه زیسته و شخصی کودکان از ابتلا به این اختلال در دسترس است. بنابراین هدف پژوهش حاضر بررسی تجربه زیسته از ابتلاء به adhd در سنین پیش‌دبستان بود.روش پژوهش: این پژوهش در جامعه آماری کودکان 4تا6 ساله مبتلا به adhd، رویکرد پدیدارشناختی را که به توصیف علمی ماهیت یک پدیده مانند تجربه زیسته از ابتلاء به یک اختلال یا بیماری می‌پردازد، بکار برد. در گردآوری داده‌ها برای حفظ انعطاف پذیری، مصاحبه-های بدون ساختار طی 45 الی 60 دقیقه بکار رفت. شرکت کنندگان حداقل سه ماه پیش از مشارکت در مطالعه، تشخیصadhd را از فوق تخصص روانپزشکی کودک و نوجوان دریافت نموده همچنین، قادر به بیان احساسات و افکار خود بودند. از میان مراجعین به مطب‌ها در شهر مشهد از طریق نمونه گیری هدفمند اشباع با 6 شرکت کننده (3 پسر)، طی یک دوره دو ماهه حاصل گردید. تجزیه و تحلیل داده ها با روش کلیزی (1978) صورت گرفت. یافته ها: نتایج مصاحبه در دو مضمون اصلی 'من دوست داشتنی نیستم'، 'والدین به اندازه کافی خوب نیستند'سازمان یافت. این موارد شش مضمون فرعی را شامل می شد: بدنامی، طرد و تنبیه، احساس گناه، عدم ثبات و قابلیت پیش بینی، تعامل محدود والد-کودک، تقاضای غیرموثر، اطلاعات ناکارآمد.نتیجه گیری: مضامین حاصل از مصاحبه در قیاس با دیگر شواهد پژوهشی موید آن بود که نشانه ها و پیامدهای adhd از همان سنین آغازین تحول، نه‌تنها کیفیت زندگی کودکان، بلکه دیدگاه کودک نسبت به خود و نیز رابطه والد-کودک را متاثر می‌سازد. این یافته در حمایت از خط اول مداخلات adhd در پیش‌دبستان یعنی آموزش فرزندپروری به‌ویژه فرزندپروری با رویکرد رفتاری است، که به آموزش ارائه تقویت مثبت و ارتقاء رفتارهای مقتدرانه والد جهت بهبود رفتار و نشانه‌ها در کودک تاکید دارد. ضمن آنکه این یافته‌ها ضرورت تعامل بیش تر نهادهای ارائه کننده خدمات سلامت روان با این جمعیت هدف یعنی کودک را برجسته می‌سازد و با وضوح بخشیدن به نیازهای آنان و شناسایی شکاف در خدمات موجود به ارائه مداخله‌های نوین کمک می‌نماید.