اثربخشی واقعیت‌درمانی گروهی بر تعارض کار-خانواده معلمان متاهل مقطع ابتدایی دوم شهر اصفهان

زمینه و هدف: تعارض کار-خانواده، نوعی تعارض بین‌نقشی است که در آن فشارهای حاصل از نقش‌های کاری و خانوادگی از هر دو طرف و از برخی جهات ناسازگار باشند. واقعیت‌درمانی، در واقع روان‌شناسی کنترل درونی است که تلاش دارد افراد را برای انتخاب‌های درست به منظور ارضای نیازهای خود آموزش دهد. به همین دلیل و از آنجایی که این روش بر حل مسئله و زمان حال تمرکز دارد؛ احتمالا می‌تواند از تعارض کار-خانواده بکاهد. هدف پژوهش حاضر نیز بررسی اثربخشی واقعیت‌درمانی گروهی بر تعارض کار-خانواده معلمان متاهل مقطع ابتدایی دوم شهر اصفهان بود.روش پژوهش: روش پژوهش حاضر نیمه‌آزمایشی و از نوع پیش‌آزمون – پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه معلمان مقطع ابتدایی دوم در شهر اصفهان بودند که از بین آنها 40 نفر به روش دردسترس از بین شرکت‌کنندگان در دوره‌های آموزشی ضمن خدمت انتخاب شدند و به طور تصادفی در گروه‌های پژوهشی(20 نفر گروه آزمایش و 20 نفر گروه کنترل) قرار گرفتند. این افراد یک بار در پیش‌آزمون و یک بار در پس‌آزمون به مقیاس تعارض کار - خانواده (wfcs) پاسخ دادند و گروه آزمایش تحت تاثیر مداخله‌ی آموزش واقعیت‌درمانی گروهی ویلیام گلاسر به مدت 8 جلسه 5/1 ساعته قرار گرفت. گروه کنترل در واقع گروه انتظار بودند که بعد از پایان پژوهش مداخله آموزشی را دریافت کردند. داده‌ها با تحلیل کواریانس در نرم‌افزار spss24 تحلیل شد.یافته ها: یافته‌ها نشان داد آموزش واقعیت‌درمانی گروهی بر تعارض کار-خانواده موثر بوده است و میانگین این متغیر و ابعاد آن(تعارض مبتنی بر زمان، تعارض مبتنی بر فشار و تعارض مبتنی بر رفتار) در پس‌آزمون در گروه آزمایش بیش از گروه کنترل کاهش یافته است(05/0=α).نتیجه گیری: پژوهش حاضر نشان داد که واقعیت‌درمانی در کاهش تعارض کار-خانواده موثر بوده است. مشاوران و مدرسان آموزش خانواده می‌توانند از واقعیت‌درمانی و نظریه‌ی انتخاب در طراحی بسته‌های آموزشی و مداخله‌ای خود استفاده نمایند. همچنین سازمان‌ها با بهره‌گیری از این مداخله می‌توانند گامی مهم در راستای کاهش تعارض کار-خانواده بردارند. با این وجود در تعمیم یافته‌های این پژوهش به گروه‌های دیگر باید جانب احتیاط را رعایت نمود و پژوهشگران آتی نیز به سنجش اثربخشی در مرحله پیگیری توصیه می‌شوند.