بررسی ریزساختاری آلیاژ باستانی ایرانی سه جوش

در این مقاله، یک شیء سکه شکل، ساخته‌شده از آلیاژ باستانی ایرانی سه جوش، مورد مطالعه قرار گرفته است. جهت بررسی ساختاری این آلیاژ، از روش های میکروسکوپی و آنالیز شامل متالوگرافی، xrf به منظور آنالیز عنصری، xrd به منظور آنالیز فازی، میکروسکوپ الکترونی روبشی(sem)، eds و سختی‌سنجی ویکرز استفاده شده است. نتیجه بررسی‌ها نشان می‌دهد که این آلیاژ، بر پایه مس است و سرب به صورت ذره‌های پراکنده در ساختار و به‌عنوان عنصر آلیاژی به آن اضافه شده که احتمالا با هدف بهبود کارپذیری بوده است. بقیه عناصر یافت‌شده به‌صورت ناهمگن وجود دارند. به‌نظر می‌رسد به جهت تزیین یا محافظت آلیاژ در برابر محیط، سطح شیء تحت پوشش قلع اندود قرار گرفته بوده است. همینطور نتایج سختی‌سنجی‌ها بیانگر آن است که احتمالا ترکیب شیمیایی در کل شیء مورد بررسی یک‌دست نبوده و یا تحت تاثیر حرارت‌دهی غیریکنواخت قرار گرفته است.

investigation of the microstructure of the ancient iranian sehjush alloy

the metallurgical industry has been popular in iran for a long time and various alloys with different names have been made, especially in the islamic period in iran. unfortunately, there is insufficient metallurgical knowledge of many of these alloys and their composition, microstructure and properties remain unknown. the use of new analysis and testing tools used in materials engineering can help to identify these ancient alloys and understanding the nature and method of their construction. in this paper, a coin-shaped object made of three-weld alloy is studied. for structural analysis of this alloy, microscopic and microanalysis methods including metallography, xrf for elemental analysis, xrd for phase analysis, scanning electron microscopy (sem), scanning electron microscopy combined with energy dispersive x-ray spectroscopy (sem-eds) and vickers micro hardness test have been used. the results show that this alloy is based on copper and lead has been added as an alloying element. lead is present in the form of dispersed particles in the structure and was probably added to improve workability. the other elements found are heterogeneous and it cannot be concluded that these elements have been used as alloying elements in this alloy. the surface of the object appears to be tin-plated to decorate or protect the alloy against the environment. also, the results of hardness tests indicate that the chemical composition of the whole object may not be uniform or may have been affected by non-uniform heating.