افزایش مقاومت به خشکی ریحان بنفش(ocimum basilicum) با استفاده از بیوپلیمر کیتوزان

مقدمه و هدف: خشکی از مهم‌ترین عوامل محدود کننده تولید گیاهان بوده که تاثیر عمده‌ای بر رشد و نمو گیاهان دارویی دارد. الیسیتورها ترکیباتی با منشا زیستی یا غیرزیستی هستند که باعث تغییرات فیزیولوژیکی و مورفولوژیکی در گیاهان می شود. کیتوزان، به عنوان یک بیوپلیمر زیستی، از ترکیبات اصلی دیواره سلولی بسیاری از گونه های قارچی به دست می آید.مواد و روش ها: در این پژوهش گیاه ریحان تحت تیمارهای مختلف تنش خشکی(100، 60 و 30 درصد ظرفیت زراعی)، با غلظت های 0، 2/0 و 4/0 گرم در لیتر کیتوزان در سه مرحله رویشی، پیش گلدهی و گلدهی تیمار شد و یک هفته بعد از اعمال تیمار برداشت شدند. پارامترهای مختلف مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی برای تیمارهای مختلف بررسی شد. یافته ها: نتایج تجزیه واریانس داده ها نشان داد سطوح مختلف خشکی و کیتوزان بر برخی پارامترهای مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی گیاه موثر بودند. الیسیتور کیتوزان اثر معنی داری بر میزان رنگیزه های فتوسنتزی نشان داد. مصرف کیتوزان سبب افزایش قابل ملاحظۀ کلروفیل a و b و کارتنوئیدها نسبت به شاهد شد. میزان کلروفیل a با افزایش غلظت کیتوزان از 2/0 به 4/0 گرم در لیتر روند افزایشی داشته است، به طوری که حداکثر مقدار کلروفیل a و کارتنوئیدها در غلظت 4/0 گرم در لیتر کیتوزان مشاهده شد. حداکثر مقدار کلروفیل b نیز با به کار بردن غلظت 2/0 گرم در لیتر کیتوزان به دست آمد.نتیجه گیری: با توجه به اینکه خشکی از ویژگی‌های بارز جغرافیایی کشورماست و از این پدیده‌ی طبیعی و غیرقابل تغییر، گریزی نیست و از طرفی مصرف منابع انرژی(آب و مواد غذایی) به طور روزافزون در جامعه افزایش می‌یابد، لذا در جهت مقابله و کاهش خسارت کمبود آب استفاده از الیسیتورها به خصوص پلیمر زیستی کیتوزان، به عنوان ماده طبیعی کاهش دهنده آثار تنش خشکی در گیاه ریحان، حائز اهمیت می‌باشد.

increasing drought resistance of purple basil (ocimum basilicum) using chitosan biopolymer

background: drought is one of the most important factors limiting the production of plants, which has a major effect on the growth and development of medicinal plants. elicitors are compounds of biological or non-biological origin that cause physiological and morphological changes in plants. chitosan, as a biological biopolymer, is obtained from the main components of the cell wall of many fungal species.materials and methods: for this purpose, the basil plant was treated under different treatments of drought stress (100, 60 and 30% of agricultural capacity), with concentrations of 0, 0.2 and 0.4 grams per liter of chitosan in three stages of vegetative, pre-flowering and flowering. they were harvested one week after treatment. different morphological and physiological parameters were investigated for different treatments.results: the results of data variance analysis showed that different levels of dryness and chitosan were effective on some morphological and physiological parameters of the plant. chitosan elicitor showed a significant effect on the amount of photosynthetic pigments. consumption of chitosan caused a significant increase in chlorophyll a and b and carotenoids compared to the control. the amount of chlorophyll a increased with the increase of chitosan concentration from 0.2 to 0.4 g/l, so that the maximum amount of chlorophyll a and carotenoids was observed at the concentration of 0.4 g/l chitosan. the maximum amount of chlorophyll b was also obtained by using the concentration of 0.2 g per liter of chitosan.conclusion: considering that drought is one of the prominent geographical features of our country and there is no escape from this natural and unchangeable phenomenon, and on the other hand, the consumption of energy resources (water and food) is increasing day by day in the society, so in order to deal with and reduce the damage of shortage the use of elicitors, especially biopolymer chitosan, is important as a natural substance that reduces the effects of drought stress in basil.