بررسی آثار بالقوه تغییرپذیری آب و هوا و تغییراقلیم بر منابع آب و عملکرد محصولات کشاورزی در دشت همدان – بهار

امروزه تغییرپذیری و تغییراقلیم به عنوان یک چالش بزرگ برای منابع آب و امنیت غذایی مورد توجه قرار گرفته است. پژوهش حاضر اثرات بالقوه تغییرپذیری و تغییراقلیم را بر فراسنجه‌های اقلیمی، منابع آب و عملکرد محصولات کشاورزی تحت سناریوهای rcps برای افق زمانی 2070 در دشت همدان – بهار بررسی کرده است. در این راستا متغیرهای بارندگی و دما در افق 2070 تحت سناریوهای مورد بررسی پیش‌نگری شد و سپس با برآورد تابع واکنش عملکرد و اندازه‌گیری تغییرات عملکرد ناشی از پارامترهای آب و هوایی و لحاظ آن در یک الگوی برنامه‌ریزی ریاضی مثبت(pmp)، اثرات تغییرپذیری و تغییراقلیم بر الگوی کشت منطقه ارزیابی شد. نتایج نشان داد در افق زمانی آینده تحت سناریوهای مختلف تغییراقلیم و توام، میزان بارش و حجم ذخایر آب زیرزمینی، کاهش و دمای سالانه، افزایش خواهد یافت. در این میان تحت سناریو توام وقوع تغییرپذیری، بخشی از اثرات تغییراقلیم بر بارندگی را تعدیل و اثرات بر دما و حجم ذخایر آب را شدت بخشیده است. همچنین نتایج نشان داد عملکرد محصولات گندم، جو، کلزا، یونجه، عدس، نخود، لوبیا، سیب زمینی و سیر در اغلب سناریوها کاهش خواهد یافت. بیشترین کاهش عملکرد مربوط به سناریو بدبینانه تغییراقلیم (rcp8.5) و سناریو بدبینانه توام (v.rcp8.5) است. در نهایت در حالی که تغییرپذیری و تغییراقلیم هر کدام به تنهایی اثرات نامطلوبی را بر منابع آب، عملکرد و سطح زیر کشت محصولات ایجاد می‌کنند، تاثیر مشترک آنها نیز وضعیت را بدتر می‌نماید.