کاربرد شاخص های آلودگی برای ارزیابی آلودگی فلزات سنگین در خاک های پیرامون معدن شن و ماسه هاشمک

حجم بسیار بالای شن و ماسه ای که در حال حاضر استخراج می شود، تاثیر منفی جدی بر رودخانه ها، دلتاها و اکوسیستم های ساحلی و دریایی دارد و در این رابطه می توان به از دست دادن زمین در اثر فرسایش رودخانه یا ساحل، کاهش سطح آب و همچنین عدم توسعه-های اقتصادی و اجتماعی اشاره کرد. از منطقه معدن شن و ماسه هاشمک، 30 نمونه به میزان 5/1 الی 2 کیلوگرم و از عمق 0 تا 10 سانتیمتری (خاک سطحی) جمع آوری شد. نمونه برداری از خاک های معدن در تابستان 1401 انجام گرفت و غلظت فلزات سنگین (کروم، نیکل، سرب و روی) با استفاده از روش icp- ms اندازه گیری شد. سپس با استفاده از روش کریجینگ، نقشه توزیع مکانی فلزات سنگین در خاک های داخل و اطراف معدن اندازه گیری و ترسیم شدند. مقایسه میانگین غلظت کل فلزات سنگین مورد بررسی در این مطالعه با مقادیر میانگین جهانی قابل قبول این عناصر، گویای آن است که خاک های منطقه به نیکل، کروم، سرب و روی آلوده نیستند و غلظت های اندازه گیری شده کمتر از حد مجاز جهانی این عناصر هستند. ارزیابی فلزات سنگین در خاک-های منطقه شن و ماسه هاشمک توسط شاخص های آلودگی (فاکتور آلودگی، شاخص زمین انباشت، شاخص آلودگی نمرو و شاخص بار آلودگی) انجام گرفت. با استفاده از روش کریجینگ و نرم افزار surfer، نقشه های هم ارزش فلزات سنگین تهیه شد و مقادیر با استاندارد های جهانی مقایسه گردیدند. نتایح حاصل از این تحقیق نشان داد که فعالیت برداشت شن و ماسه از این معدن بر آلودگی فلزات سنگین در خاک های محدوده معدنی و اطراف تاثیر نداشته است.