پایش زیست‌محیطی باطله‌های معدنی استان قزوین با هدف بررسی اثر آن بر آب و خاک منطقه‌ای و امکانسنجی بازیابی مواد معدنی با ارزش

در مقاله حاضر، عملیات نمونه برداری، آنالیزهای شیمیایی (و مقایسه با استانداردها)، آزمایش‌های انحلال پذیری و بازیابی فلز به همراه تحلیل اقتصادی روی باطله‌های معدنی معادن سرب و روی زه آباد و لک، معادن مس قوشچی، چیزه، آقدره و اویرک انجام شد. نتایج بدست آمده از آنالیزهای شیمیایی آب و خاک اطراف باطله‌های معدنی استان حاکی از آلودگی برخی از این منابع نظیر سرب و روی زه آباد و سرب و روی لک به فلزات سنگین ‌می‌باشد که عمدتاً بالاتر از حد مجاز استاندارد ‌می‌باشند. آزمایش‌های فلوتاسیون با هدف بازیابی فلز روی از نمونه سد باطله زه آباد (حاوی حدود 1 درصد روی) طی دو مرحله رافر و کلینر، منجر به تولید محصولی با عیار 4.75 درصد روی و بازیابی وزنی و محتوایی به ترتیب 14.85 درصد و 74.25 درصد گردید که بعنوان خوراک کارخانه‌های فرآوری قابل استفاده است. از طرفی، با انجام آزمایش‌های لیچینگ مخزنی نمونه باطله قوشچی (0.2 درصد مس) نیز محلولی با غلظت مس 0.26 گرم بر لیتر تولید شد که دارای ارزش اقتصادی است. همچنین، محصولی با عیار مس 3.12 درصد از نمونه سد باطله 1 سرب و روی لک با روش فلوتاسیون بدست آمد. بر اساس نتایج آزمایش‌های انحلال، قابلیت انحلال فلز روی و مس نمونه‌های باطله با روش لیچینگ تحت شرایط مختلف پارامترها، به ترتیب تا 457 ‌میلی گرم در لیتر و 18.37 ‌میلی گرم بر لیتر و در ارتباط با فلزات سرب و کادمیوم سد باطله زه آباد تحت شرایط 4.5ph= و دمای 25 درجه سانتی گراد به ترتیب 8 و 27 ‌میلی گرم بر لیتر بدست آمد که این امر، موید نقش و اثر مهم باطله‌های معادن در انتشار آلودگی فلزات سنگین در منابع آب و خاک اطراف ‌می‌باشد.