سبک شناسی گفتمان قضات و متهمان در دادگاه از منظر زبان‌شناسی حقوقی

زبان شناسی حقوقی به عنوان علمی نوپا و موثر در واکاوی گفتمان در پرونده‌های دادگاه و تسهیل روند دادرسی اعم از مراحل بازپرسی و تشکیل پرونده تا صدور حکم کارساز است. این رشته، شاخه‌ای از زبان‌شناسی کاربردی است که در تحلیل گفتمان عوامل دادگاه و کشف ساختار و سبک سخن در مکالمات، محققین را یاری می‌رساند. پژوهش حاضر تحلیل مکالمات قضات و متهمان دادگاه‌های کیفری ایران را با توجه به نظریه‌ سبک گفتاری مک ‌منامین (2004) انجام داده است. روش پژوهش، تحلیلی-توصیفی است. سوال اصلی در خصوص کشف بسامد الگوهای گفتاری قضات و متهمان در 29 پرونده است. داده ‌های این مطالعه از مکالمات دادگاه در تارنمای آپارات و آرشیو شبکۀ مستند صدا و سیما گرد آوری و پیاده‌سازی گردید. سپس تحلیل کیفی داده‌ها به‌وسیلۀ  محاسبۀ بسامد و درصد نشانگرهای سبکی در گفتمان قضات و متهمان انجام شد. نتایج این پژوهش در خصوص متغیر «سبک گفتاری» نشان داد که قضات در مقایسه با متهمان به صورت معناداری از نشانگر «استفاده از سبک گفتاری رسمی» بهره برده و سبک گفتاری خود را از متهمان متمایز کرده بودند. کاربرد نتایج این پژوهش در تربیت قضات، قبل و در حین خدمت منجر به افزایش دانش زبان ‌شناسی و تحلیل گفتمان آن‌ها می‌گردد.

analyzing discoursal style of judges and defendants in courtroom based on forensic linguistics

forensic linguistics as a branch of applied linguistics has taken place in the analysis of court discourse in the world, and newly, in the iranian court contexts. this discipline has helped the legal language to analyze discoursal elements among the court participants. this is a mixed-methods research through which qualitative and quantitative analyses have been followed. the research was to discover pragmatic aspects of court discourse. one of these aspects was the spoken style markers (mcmenamin, 2004) used by judges and defendants in iranian criminal courts. data were analyzed through descriptive (i.e., frequency, means, and percentages) and inferential statistics (i.e., chi-square, x2) to compare judges’ and defendants’ conversations. analysis of the “spoken style” variable showed that defendants’ and judges’ spoken styles differed significantly. the judges use the “use of formal spoken style” discourse markers more than the defendants. in sum, results revealed that judges and defendants used each discourse marker differently to play a role in strengthening or weakening speakers’ power. implications of the study suggest several guidelines for training judges in pre-service and in-service courses that provide them with linguistic and discoursal knowledge of how to use language pragmatically and practically to smooth the court processes.