استعاره دستوری اسم‌سازی و بازنمایی ایدئولوژیک در گفتمان سیاسی برجام: رویکرد دستور نقش‌گرای نظام‌مند

پژوهش حاضر با هدف تبیین چگونگی برجسته‌سازی و حاشیه‌رانی کنش‌ها‌ و واکنش‌ها در بازنمایی ایدئولوژیک متن، به دنبال یافتن پاسخی به این پرسش است که یک گفتمان سیاسی، چگونه از فرایند اسم‌سازی برای توصیف وقایع و رخدادها بهره می‌برد و این کاربرد در خدمت چه اهدافی است. بدین منظور متون سخنرانی روسای جمهور وقت جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده آمریکا پس از امضای توافق هسته‌ای برجام در سال 2015 از نگاه گفتمان‌شناسی انتقادی انتخاب شده است. در بخش اول تحلیل داده‌ها تعداد 508 بند شناسایی و تحلیل شده است، که شامل متن کامل سخنرانی طرفین مذاکره است. در بخش دوم تحلیل‌ها، کاربرد استعاره دستوری اسم‌سازی در پوشش اخبار تحولات پیرامون توافق هسته‌ای، در بازه زمانی پس از خروج آمریکا از توافق لغایت گام پنجم ایران در کاهش تعهدات برجامی، در دو رسانه داخلی و دو رسانه خارجی مورد بررسی قرار گرفته و تلاش شده است نقش اسم‌سازی در بازنمایی‌های متفاوت از رویدادی واحد در رسانه‌های گفتمان‌های رقیب، نمایان شود. داده‌های این بخش نیز شامل 8 عنوان خبری از رسانه‌های چهارگانه فوق در پنج مقطع زمانی خاص است، که در آن‌ها تحولی عمده پیرامون توافق برجام صورت گرفته است. نتایج حاصل از تحلیل‌ داده‌ها نشان داد هم در تنظیم متن سخنرانی دو رئیس‌جمهور و هم در پوشش تحولات سیاسی پیرامون توافق هسته‌ای توسط رسانه‌ها، استعاره‌های دستوری اسم‌سازی بیش از آنکه به دنبال حذف کنش‌گر از کانون توجه مخاطب باشد، به دنبال برجسته‌سازی خود کنش است و گفتمان‌های رقیب با این برجسته‌سازی‌ها به دنبال القای معنای موردنظر خود به مخاطب هستند.

nominalization as grammatical metaphor and ideological representation in political discourse of jcpoa

the present study intends to examine how political discourse employs nominalization to describe events and occurrences and for what specific purposes. the research aims to explore how actions and reactions are foregrounded and backgrounded in the ideological representation of texts. to achieve this goal, the speeches of the ex-presidents of the islamic republic of iran and the united states, subsequent to the signing of the joint comprehensive plan of action (jcpoa) in 2015, have been selected for critical discourse analysis.the first stage of data analysis involves identifying and analyzing 508 clauses. the second phase examines the use of nominalization metaphors in the coverage of developments surrounding the nuclear agreement during the period from the us withdrawal from the agreement to iran’s fifth step in reducing its jcpoa commitments. to demonstrate the role of nominalization in the various representations of a single event in rival discourse media, two domestic and two foreign media outlets are examined. the data in this section also includes eight news titles from the above-mentioned media outlets in five specific time periods, in which a significant development surrounding the jcpoa has taken place. the results indicate that nominalization metaphors are not used to eliminate the agent from the center of attention, but rather to highlight their own actions. rival discourses use these highlights to elicit their own desired meaning to the audience, both in the arrangement of the speeches of the two presidents and in the coverage of political developments surrounding the nuclear agreement by the media.