بررسی انگارۀ نمونۀ اصلی در فرافرهنگ‌نگاری و کاربرد آن در خرد ساختار فرهنگ‌های تک زبانۀ فارسی

این پژوهش با رویکرد فرافرهنگ‌نگاری بر مبنای «انگاره ی نمونه ی اصلی» به شیوۀ توصیفی تحلیلی انجام و داده‌ها از خردساختار 5 فرهنگ مهم تک زبانۀ فارسی، ‌شامل فرهنگ‌های دهخدا، معین، عمید، انوری و صدری افشار گرد‌آوری شده است. در این پژوهش، نگارندگان تعریف 100 مدخل متعلق به 5 مقولۀ «ابزار»، «اثاث منزل»، «پرنده»، «میوه» و «وسیله نقلیه» را در 5 فرهنگ تک‌زبانه فارسی مورد بررسی قرار داده و با تعریف‌های همان مدخل‌ها در «فرهنگ فراگیر انگلیسی کوبیلد» کالینز (1987) مقایسه کرده‌اند تا با استفاده از الگوی سوالز امکان مقایسه با یک فرهنگ معیار جهانی وجود داشته باشد. نتیجه‌های حاصل از تحلیل داده‌ها نشان می‌‌دهد خرد ساختار هیچ یک از فرهنگ‌های فارسی مبتنی بر نظریه زبانشناسی نیست. بر این اساس نویسندگان الگویی را پیشنهاد می‌‌دهند تا بر مبنای انگاره نمونه اصلی بتوان خرد ساختار فرهنگ‌های تک زبانه فارسی را تدوین یا ویرایش کرد.

the study of prototype model in metalexicography and its use in microstructure of persian monolingual dictionaries

this paper with metalexicography approach is based on “prototype model”, conducted in descriptive-analytic method. the data were collected from the microstructures of 5 important persian monolingual dictionaries including dehkhoda’s, moin’s, amid’s, anvari’s and sadri afshar’s dictionaries. on the whole 100 entries were selected from bird, tool, furniture, fruit and vehicles’s categories. the same entries were also analysed in “cobuild english learner’s dictionary” (1987) so as to make possible the comparison with one universal and standard dictionary. the results of data analysis show that the microstructures of persian dictionaries are not based on linguistic theory. as a result, the authors suggest the pattern which makes possible the compilation and editing the microstructures of persian monolingual dictionaries based on “prototype model”.