نابرابری درآمد و رابطه رشد اقتصادی-آلودگی محیط زیست در ایران: رویکرد رگرسیون انتقال ملایم

این پرسش همواره مطرح بوده است که آیا رشد اقتصادی می‌تواند کاهش آلودگی زیست‌محیطی را به دنبال داشته باشد؟ در این خصوص، مطالعه حاضر با در نظر گرفتن سرانه تولید ناخالص داخلی و ردپای اکولوژیکی سرانه به عنوان شاخص‌های رشد اقتصادی و آلودگی محیط زیست، به بررسی ارتباط میان این دو متغیر در ایران طی دوره زمانی 1363-1400 می‌پردازد. نتایج حاصل از به‌کارگیری رویکرد رگرسیون انتقال ملایم (str) با در نظر گرفتن شاخص نابرابری درآمدی جینی به‌عنوان متغیر انتقال، نشان می-دهند که رشد اقتصادی در چارچوب یک ساختار دو رژیمی بر ردپای اکولوژیکی سرانه تاثیرگذار است. طبق نتایج در رژیم اول، زمانی‌که نابرابری درآمد کمتر از سطح آستانه‌ای0.418777=*gini است، افزایش رشد اقتصادی موجب کاهش رد پای اکولوژیکی می‌شود ولی در رژیم دوم، وقتی نابرابری درآمد از این سطح آستانه‌ای عبور می‌کند، رشد اقتصادی موجب افزایش رد پای اکولوژیکی می‌شود. طبق نتایج در صورتی‌که نابرابری درآمد کمتر از سطح آستانه‌ای 0.418777=*gini باشد، اجرای سیاست‌های کلان اقتصادی در راستای بهبود رشد اقتصادی می‌تواند منجر به کاهش آلودگی زیست‌‌محیطی شود. در این راستا توصیه می‌شود که برنامه‌ریزان و سیاست‌گذاران اقتصادی به موازات سیاست‌های رشدی سیاست‌های کاهش نابرابری درآمد را نیز به‌طور جدی پیگیری نمایند تا به کاهش آلودگی زیست محیطی دست یابند.

income inequality and the economic growth-environmental pollution nexus in iran: smooth transition regression (str) approach

this question has always been raised whether economic growth can lead to the reduction of environmental pollution. in this regard, the present study investigats the relationship between economic growth and environmental pollution in iran during the period 1984-2021, considering per capita gdp and per capita ecological footprint as indicators of economic growth and environmental pollution, respectively. the results obtained from applying the smooth transition regression (str) approach, with the gini income inequality index as the transition variable, indicate that economic growth affects the per capita ecological footprint within a two-regime framework. according to the results, in the first regime, when income inequality is below the threshold level of gini* = 0.418777, increased economic growth leads to a reduction in the ecological footprint. however, in the second regime, when income inequality exceeds this threshold, economic growth leads to an increase in the ecological footprint. the results suggest that if income inequality is below the threshold level of gini* = 0.418777, implementing macroeconomic policies aimed at improving economic growth can lead to a reduction in environmental pollution. therefore, it is recommended that economic planners and policymakers seriously pursue income inequality reduction policies alongside growth policies to achieve a reduction in environmental pollution.