تاثیر توزیع فرصت‌های توسعه بر پایداری تورم در استان‌های ایران

تورم بالا و پایدار یکی از مشکلات اصلی اقتصادی دهه‌های اخیر در ایران بوده است. رشد بی‌رویه حجم پول، فشار بر طرف عرضه یا تقاضای اقتصاد، تنگناهای ساختاری و وجود نااطمینانی و انتظارات تورمی را به‌عنوان تعیین‌کننده‌های اصلی ﺗﻮرم معرفی می‌کند. در کنار این عوامل، توزیع نامناسب منابع و فرصت‌ها نیز در کنار سایر عوامل می‌تواند به‌عنوان یکی از دلایل کمبود عرضه و فشار تقاضا و بروز تورم پایدار معرفی شود؛ البته ذکر این نکته لازم است که شدت و ضعف این اثرگذاری در سطوح مختلف تورم، متفاوت است. بهره‌مندی از فرصت‌های برابر توسعه نظیر ثروت‌های طبیعی، انواع خدمات و امکانات اعم از آموزشی، بهداشتی، اقتصادی و زیرساختی نقش مهمی در تقویت طرف عرضه اقتصاد و افزایش ظرفیت تولید آن دارد؛ بنابراین با تاکید بر ایجاد فرصت‌های برابر توسعه در مناطق مختلف می‌توان انتظار داشت مهار تورم تسهیل گردد. در این راستا در پژوهش حاضر ابتدا داده‌ها و اطلاعات بیش از شصت شاخص توسعه در استان‌های ایران طی دوره زمانی 1399-1385 جمع‌آوری و با به‌کارگیری روش داده‌های ترکیبی (تحلیل مولفه‌های اصلی) سعی در محاسبه شاخص فرصت‌های توسعه در شش بخش (فرهنگی - اجتماعی، آموزشی، زیربنایی، بهداشتی - درمانی، زیست‌محیطی و اقتصادی) ‌شد، سپس با استفاده از توابع مفصلی (کاپولا) به بررسی رابطه توزیع فرصت‌های توسعه و تورم در استان‌های ایران پرداخته شد. بر اساس نتایج این پژوهش بین فرصت‌های توسعه و تورم وابستگی نامتقارن وجود دارد به‌طوری‌که وابستگی در داده‌های بسیار کوچک بیش از وابستگی در دنباله مقدارهای بسیار بزرگ است.

the impacts of development opportunities distribution on inflation persistence in the provinces of iran

improper distribution of resources and opportunities in societies is one of the main reasons for lack of supply, demand pressure and finally inflation. benefiting from equal development opportunities such as natural resources, various services and facilities including educational, health, economic and infrastructure plays an important role in strengthening the supply in the economy and increasing its production capacity. therefore, by emphasizing on creation of equal development opportunities in different regions, we can expect to facilitate the containment of inflation.so, in this research, data and information on more than sixty development indicators were collected in the provinces of iran during the period of 2006-2020 by using the combined data method (principal component analysis) and we tried to calculate the index of development opportunities in six sectors (cultural-social, educational, infrastructural, healthcare, environmental and economic), then the relationship between the distribution of development opportunities and inflation in the provinces of iran was investigated by copulafunctions. based on the results of this research, there are opportunities for the development and inflation of low-tail dependency. therefore, with the unequal and inappropriate distribution of the development opportunity, the inflation rate has increased.