ارزیابی تطبیقی و تحلیل تناسبات عددی حیاط‌ها در خانه‌های بومی قاجاری با رویکرد شبیه‌سازی (موردپژوهی: شهر شیراز)

اندازه و تناسب در عناصر و ترکیب اجزای طرح معماری تاثیر بسزایی دارد. بسیاری از معماران با استفاده از پیمون و ایجاد تناسب در بین ساختارها و اندام‌های مختلف یک خانه، اثری هماهنگ و متوازن خلق می‌کنند. حیاط نوعی از فضاهای اصلی بنا به‌شمار می‌رود و به‌منزلۀ قلب خانه در مرکز بنا قرار می‌گیرد. آگاهی هرچه بیشتر دربارۀ تناسبات حیاط در خانه‌های تاریخی ادوار مختلف ایران، کمک شایانی به شناخت عمیق‌تر ویژگی‌های هندسی معماری بومی ایران می‌کند. هدف از این پژوهش، بررسی تناسبات عددی حیاط مرکزی پنج نمونه از خانه‌‌‌‌های بافت تاریخی شیراز (منطقۀ 8 شهرداری) است که اهمیت تاریخی و معماری بسزایی دارند. با بررسی تاثیر این تناسبات، به دو پرسش پاسخ داده می‌شود: 1. تاثیر تناسبات عددی حیاط مرکزیِ اصلی در خانه‌های قاجاری در فضاهای مسکونی چگونه است؟ 2. نسبت مساحت سرپوشیده به غیرسرپوشیدۀ خانه‌های بومی این پژوهش چه تاثیری در چیدمان فضاها و پالت رنگی آن‌ها داشته است؟ ماهیت پژوهش حاضر از نوع کمّی و روش مطالعۀ آن از نوع تحلیلی تاریخی است. مقادیر مطالعاتی از جنس کمیّت‌های عددی و نوری (رنگ) بوده و جمع‌‌آوری داده‌ها به‌صورت برداشت میدانی، مشاهدات، مطالعات کتابخانه‌ای و قیاس تطبیقی انجام شده است. نتایج به‌دست‌آمده از تجزیه‌وتحلیل داده‌ها در موارد متعددی از ویژگی‌های فضای مسکونی این خانه‌‌‌‌ها تاثیرگذار بوده است.

comparative evaluation and analysis of numerical proportions of yards in vernacular qajar houses by simulation approach(case study: shiraz city)

size and proportion have a significant effect on the elements and composition of architectural design components. many architects create a harmonious and balanced effect by using peymun and creating harmony between different structures and organs of a house. the yard is one of the main spaces of the building and is placed in the center of the building as the heart of the house. knowing more and more about the proportions of the courtyards in the historical houses of different periods of iran helps to understand the geometric features of vernacular iranian architecture more deeply. the purpose of this research is to investigate the numerical proportions of the central courtyard of five examples of houses with historical context in shiraz (municipality area 8) that have significant historical and architectural importance. by examining the effect of these proportions, two questions are answered: 1. what is the effect of numerical proportions of the main central courtyard in qajar houses on residential spaces? 2. how has the ratio of indoor to non-covered areas of native houses in this study influenced the arrangement of spaces and their color palette? the nature of the current research is quantitative and its study method is analytical-historical. the study values are numerical and optical quantities (color) and data collection has been done in the form of field collection, observations, library studies and comparative comparison. the results obtained from the data analysis have been influential in many cases of the characteristics of the residential space of these houses.