تبیین نقش الگوهای پیچیدگی- نظم در هندسه معماری معاصر

مفاهیم «پیچیدگی» و «نظم» با تحولات اساسی در معماری معاصر همراه بوده‌است. در این دوره، با گسترش و تاثیر نظریات جدید علمی و فلسفی بر معماری، نگرش به نظم تغییر کرده و نقش پیچیدگی در تبیین روابط و فرآیندها فزاینده‌تر شده‌است. هدف از این پژوهش، شناسایی دیدگاه‌ها و ارتباط بین دو مفهوم پیچیدگی و نظم، براساس ارائه الگوهایی در هندسه معماری است. الگوها در سه دسته پیچیدهِ‌منظم، پیچیدهِ‌نامنظم و پیچیدهِ‌سازمان‌یافته قابل تقسیم‌بندی بوده و می‌توان روابطی میان آن‌ها تبیین نمود. این پژوهش از نوع کیفی بوده و به روش توصیفی تحلیلی، اطلاعات حاصل از مطالعات کتابخانه‌ای و منابع اسنادی مورد بررسی قرار می‌گیرد، سپس با روش داده‌محور، به تحلیل الگوهای پیچیدگی-نظم در معماری پرداخته‌می‌شود. نتایج نشان می‌دهد که الگوی پیچیدهِ منظم زمانی شکل می‌گیرد که پیچیدگی در مقابل سادگی قرار گرفته و از درجات نظم محسوب ‌شود اما در الگوی پیچیدهِ نامنظم با بی‌اعتبار دانستن مفهوم نظم و تاکید بر بی‌نظمی، پیچیدگی در مقابل نظم قرار دارد. الگوی پیچیدهِ سازمان‌یافته، به معماری نگاهی سیستمی دارد. این الگو به دنبال پیوند دادن نظم و بی‌نظمی درون یک سازمان پیچیده است. الگوی پیچیده‌ِسازمان‌یافته به دلیل امکان پیش‌بینی، تحلیل روابط، برنامه‌ریزی و تعاملات سازمانی قابلیت استفاده بیشتری در معماری و شهرسازی دارد. این الگوها، نگرش‌های نظری به شکل، فرآیند و محصول معماری را مشخص می‌نمایند.

explanation the role of patterns of complexity - order in geometry of contemporary architecture

complexity and order, while having extensive concepts in themselves, create patterns in relation to each other that have been considered by various theorists in the field of architecture, behavioral sciences, and aesthetics in recent centuries. with the influence of new scientific and philosophical theories on architecture, attitudes toward order have changed and the role of complexity in explaining relationships and processes has increased more. this research was qualitative type and is analyzed by descriptive-analytical method, information obtained from library studies and documentary sources, and then evaluated by grounded theory method based on the concept of complexity and order in architecture. with explaining the relationship between order and complexity, three patterns of ordered complex, disordered complex and organized complex found in geometry of architecture can be examined: 1- in this view, the universe and phenomena have order, and order has levels. order extends from simplicity to complexity. the pattern that can be suggested of complexity and order is the ordered complex. 2- order is mental and has no external existence. everything is in the disorder and chaos, and the order is the particular moment of this disorder. in relation to complexity, complexity is versus order and is sometimes equated with disorder. 3- order and disorder are together and in one whole dynamically and interact with each other. in every order, there is disorder, and every disorder is accompanied by order. this view is the organized complex pattern. these patterns can provide theoretical insights into the process and product of architecture.