تاثیر مولفۀ ذهنی روان‌شناختی زیبایی شناسی ایرانی اسلامی در حس تعلق شهروندان مطالعۀ موردی کاروان‌سرای سعدالسلطنۀ قزوین

از نمودهای عینی معماری و شهرسازی سنتی ایران، بناهای تاریخی همچون کاروان‌سراها و بازارها است. به باور بزرگان جهان اسلام، زیبایی‏های موجود در محیط اطراف ما جلوه‏هایی از زیبایی مطلق یعنی حق تعالی است و کاروان‏سراها و بازارها همیشه جاذبه‏‏ها و ستون شهرها بوده‏اند؛ ازاین‏رو بررسی مقوله‏های مربوط به ارزش‏‏های ‏‏زیبایی‏شناسی شهرهای اسلامی در بازارها و کاروان‏سراهای ایرانی با هدف بازآفرینی و احیای این ارزش‏ها ضروری به‏نظر می‏رسد. هدف از این پژوهش بررسی تاثیر مولفه‏‏های ذهنی روان‏شناختی (نور، رنگ، کمال و ادراک، اصل سادگی) در حس تعلق شهروندان است. روش پژوهش توصیفی پیمایشی و ابزار گردآوری داده‏ها پرسش‏نامۀ ساختاریافته است. روش نمونه‏گیری از نوع غیراحتمالی در دسترس (هدفمند)، جامعۀ آماری پژوهش شهروندان بازدیدکننده از سرای سعدالسلطنۀ قزوین، و روش تجزیه‏وتحلیل داده‏ها معادلات ساختاری است. نتایج نشان می‏دهد که شاخص‏های به‏کاررفته برای سنجش مولفۀ ذهنی  روان‏شناختی زیبایی‏شناسی ایرانی اسلامی (نور، رنگ، کمال و ادراک، اصل سادگی) دارای روایی و پایایی مناسب است و این مولفه تاثیر مثبت و معناداری در حس تعلق شهروندان قزوین دارد.

he effect of the mental-psychological component of iranian-islamic aesthetics on the sense of belonging of the citizens: a case study of saad al-sultana caravanserai in qazvin

one of the objective manifestations of traditional iranian architecture and urban planning is historical buildings such as caravanserai and bazaars. according to the researchers of the islamic world, the beauties around us are manifestations of absolute beauty, the supreme being, and caravanserai and bazaar have always played a role as attractions and the backbone of cities, so the study of categories related to aesthetic values. islamic cities in iranian bazaars and caravanserai s with the aim of recreating and reviving these values seem necessary. the purpose of this study is to investigate the effect of mental - psychological components (light, color, perfection and perception, the principle of simplicity) on citizens’ sense of belonging. the research method used is descriptive-survey and the research collection tool is a structured questionnaire. the sampling method is non-probabilistic available (targeted) and the statistical population is the research of graduates and students of architecture and the method of data analysis is structural equations modelling. the results showed that the dimensions of mental-psychological component have a positive effect on citizens’ sense of belonging of qazvin with refers to saad al-saltanah caravanserai.