نقش سازمان‌‌های مردم‌‌نهاد در ترویج حق بر آموزش در حقوق ایران و اسناد بین‌‌المللی

حق بر آموزش یکی از مهم‌‌ترین حق‌‌های بشر است که در قوانین داخلی و اسناد بین المللی شناسایی شده است. به منظور ترویج، توسعه و تقویت این حق بنیادین، علاوه بر دولت‌‌ها، سازمان‌‌های مردم‌‌نهاد(سمن‌‌ها) به عنوان یکی از ارکان جامعه مدنی نیز امکان ترویج و توسعه این حق را دارند. بدین منظور سازوکارهای متعددی در هنجارهای بین‌‌المللی و ملی هر کشوری پیش‌‌بینی شده است. در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و دیگر اسناد فرادستی مانند: سیاست‌‌های کلی نظام، قوانین و مقررات آموزش پرورش نسبت به تقویت و توسعه آموزش توسط سازمان‌‌های مردم نهاد به صورت صریح و ضمنی اشاراتی شده است. در این پژوهش بر آن هستیم تا با تکیه بر قوانین داخلی و اسناد بین‌‌المللی حقوق بشر، مفهوم حق بر آموزش و نقش سازمان‌‌های مردم نهاد را در توسعه این حق بنیادین مورد بررسی قرار دهیم. دست‌‌آورد اصلی این پژوهش که به صورت کتاب‌‌خانه‌‌ای و با روش تحلیلی توصیفی قوانین مذکور صورت گرفته، دلالت بر این موضوع دارد که در قوانین داخلی به ضرورت، اهمیت و کارکرد «سمن‌‌ها» در تقویت آموزش به صورت جامع و تفضیلی پرداخته نشده است و در عرصه‌‌ی بین‌‌المللی نیز یونسکو به عنوان سازمان علمی و آموزشی سازمان ملل متحد در قالب «آموزش رکن توسعه پایدار» راهکارهایی ارائه کرده است که با توجه به اهمیت بحث آموزش در سطح دنیا و وجود فرهنگ‌‌های خاص هر کشور کافی به نظر نمی‌‌رسد

the role of non-governmental organizations inpromoting the right to education in iranian law and international agreements

the right to education is considered one of the paramount human rights, acknowledged within the framework of both domestic iranian legislation and international accords. in the pursuit of promoting, expanding, and reinforcing this foundational right, non-governmental organizations (ngos) play a pivotal role within civil society, wielding the capacity to advance and enrich this right in collaboration with governmental authorities. various mechanisms are delineated within the international and national norms of each specific country to facilitate this objective. allusions to the explicit and implicit contributions of ngos in the enhancement and development of education are evident in documents such as the constitution of the islamic republic of iran and other overarching texts, including general system policies, educational laws, and regulations. this research endeavors to scrutinize the concept of the right to education and the role of ngos in the advancement of this fundamental right, rooted in domestic legal frameworks and international human rights instruments.the primary outcome of this research, conducted through a comprehensive literature review and employing an analytical-descriptive methodology, indicates that domestic laws inadequately address the necessity, significance, and operational aspects of ngos in the holistic and specialized augmentation of education. on the international stage, unesco, as the scientific and educational organization of the united nations, has proposed recommendations under the framework of &education for sustainable development.& however, given the worldwide significance of the educational discourse and the presence of distinct cultural norms in each nation, these recommendations may prove insufficient.