حکمرانی خوب در سیاست‌گذاری نظام اختراعات ایران

هدف: برای تشویق نوآوری، صرف وجود حقوق مالکیت فکری کافی نیست، بلکه نحوه مدیریت و اجرای آن‌ نیز اهمیت بسیاری دارد. اینجا است که مفهوم حکمرانی خوب در حقوق مالکیت فکری مطرح می‌شود. تبلور ارزش‌های هشت‌گانه حکمرانی خوب در نظام ثبت اختراع، منجر به ایجاد یک نظام مطلوب و کارآمد می‌گردد. این پژوهش با هدف شناسایی گلوگاه‌های نظام ثبت اختراع ایران و ارائه سیاست‌هایی مبتنی بر حکمرانی خوب برای بهبود کارایی و اثربخشی نظام ثبت اختراعات ایران با شیوه داده‌کاوی انجام شده است.روش پژوهش: برای بررسی نظام اختراعات ایران، از داده‌های جمع‌آوری‌شده از پایگاه اداره مالکیت معنوی سازمان ثبت اسناد و املاک کشور استفاده شد تا روند تغییرات تعداد اختراعات ثبت‌شده و سایر داده‌های موجود در این زمینه تحلیل شود.یافته‌ها: یافته‌ها نشان می‌دهد تعداد اختراعات ثبت‌شده در ایران در طول زمان دچار نوسانات متعددی بوده که عمدتاً نه ناشی از سطوح نوآوری و توسعه بلکه ناشی از تغییرات در سیاست‌های اداری و حمایتی است. همچنین، اطلاعات به‌دست‌آمده نشان داده است که سهم اختراعات ثبت‌شده توسط اشخاص حقوقی در ایران بسیار کمتر از میانگین جهانی است. در ادامه پژوهش، میزان اعتبار اختراعات ثبت‌شده و وابستگی اشخاص دارای بیشترین گواهی اختراع بررسی شده است.نتیجه‌گیری: پیشنهادات سیاستی مختلفی از جمله افزایش هزینه‌های ثبت و تمدید اختراع، تقویت شفافیت در ارائه اطلاعات و ارتقای پاسخگویی نهادهای مربوطه برای بهبود نظام ثبت اختراعات ایران ارائه گردیده است. هدف نهایی این پژوهش، ایجاد بستری مناسب برای توسعه نوآوری و حمایت از حقوق مخترعان در راستای تحقق حاکمیت خوب در نظام مالکیت فکری است.

good governance in policy making of iran’s patent system

objective to encourage innovation, the mere existence of intellectual property rights is not enough; the management and implementation of these rights are also of great importance. this is where the concept of good governance in intellectual property comes into play. the embodiment of the eight values of good governance in the patent registration system leads to the creation of an efficient and effective system. this study aims to identify the bottlenecks in iran’s patent registration system and to propose policies based on good governance to improve the efficiency and effectiveness of this system using data mining methods.methods: to examine iran’s patent system, data collected from the database of the intellectual property office of the deeds and properties registration organization has been used to analyze the changes in the number of registered patents and other available data in this field.results: the findings indicate that the number of patents registered in iran has experienced significant fluctuations over time, mainly due to changes in administrative and supportive policies rather than levels of innovation and development. additionally, analyses show that the share of patents registered by legal entities in iran is much lower than the global average. ultimately, the validity of registered patents and the affiliations of individuals with the most patents are examined.conclusions: various policy recommendations have been presented, including increasing the costs of patent registration and renewal, enhancing transparency in providing information, and improving the accountability of relevant institutions to enhance iran’s patent registration system. the ultimate goal of this research is to create a suitable environment for the development of innovation and the protection of inventors’ rights in line with the realization of good governance in the intellectual property system.