آسیب شناسی نظام آموزش عالی ایران با تاکید بر محورهای سه گانه

امروزه اکثر متخصصان و صاحب نظران، نظام آموزش عالی را مهمترین نهاد تاثیرگذار در ارتقاء سطح فرهنگی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی می‌دانند. از این رو هدف از بررسی این پژوهش، آسیب‌شناسی آموزش عالی ایران با تاکید بر محورهای سه‌گانه و نیز تعیین و شناسایی ابعاد و مولفه‌های آن در قالب الگوی مفهومی پژوهش است. جامعه آماری این پژوهش، اساتید، مسئولین و دست‌اندرکارانِ سیاست‌گذاری، تصمیم‌گیری و خُبرگان برنامه‌ریزی آموزش عالی در حوزه نظری پژوهش بوده‌اند. این افراد با استفاده از روش تحقیقی کیفی‌پژوهی و از طریق مصاحبه با 18 نفر از خبرگان با روش نمونه‌گیری هدفمند و انجام مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته انجام پذیرفت. روایی یافته‌ها نیز با روش‌های تطبیق مشارکت‌کنندگان و بازبینی همکاران بررسی شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از کدگذاری باز و محوری استفاده‌شده است. یافته‌ها حاکی از وجود 161 گزاره مفهومی، 4 مقوله اصلی (بعد) و 13 مقوله فرعی است. این عومل در برگیرندۀ: 1- عامل کارکردی رفتاری محتوای: (عوامل نگرشی، ارزشی و مفروضه‌ای، پژوهش، ویژگی های حرفه‌ای)، 2- عامل ارتباطی و تعاملی: (ناهماهنگی بین نهادهای سیاست‌گذار و برنامه‌ریزان، عوامل بازخوردی، عوامل اقتصادی- اجتماعی)، 3-عوامل ساختاری: (ساختار نهادهای سیاست‌گذار و تصمیم‌گیرنده، عوامل مالی، عوامل قانونی، عوامل اطلاعات)، 4- عوامل زمینه ای (زمینه شناخت آموزش عالی- ساختار کلان (تمرکززدایی)، فرهنگ) بود که روابط بین آنها در الگوی مفهومی پژوهش ترسیم شد. بنابراین باتوجه به مسائل و مشکلات مطرح شده در این پژوهش، در کنار دستاوردها، کاستی‌ها و نقاط ضعف جدی، می‌توان با بازنگری قوانین و مقررات و تعامل بیشتر ارگان‌های تصمیم‌گیرنده به مشکلات و چالش‌های پیش‌روی نظام آموزش عالی ایران فائق آمد.

pathology of iran’s higher education system with emphasis on triple axis

today, most pundits and experts, the higher education system, are the most influential institutions in promoting the cultural, political, economic and social level. therefore, the purpose of this research is to study the pathology of higher education in iran with emphasis on the triple axis and also to determine its dimensions and components in the form of a conceptual model of research. the statistical population of this study was professors, authorities and actors involved in policy  making , decision making and planning specialist of higher education in the field of research. the subjects were selected using a qualitative research method and through interviewing 18 experts with purposeful snowball method, conducting semi-structured interviews. validity of the findings was investigated by collaborative adaptation and peer review. open and axial encryption is used to analyze the data. the findings show that there are conceptual propositions, 4 main categories (dimension) and 13 subcategories. these factors involve: 1. the functional factor of behavioral content: (attitudinal factors, value and assumption factors - research - professional features), 2. communication and interactive factor :( inconsistency between policy-making and planning organizations –feedback factors- socio-economic factors) 3. structural factors: (the structure of decision-makering and planning institutions , financial factors, legal and information factors), 4. the underlying factors (the field of recognition of higher education - the macro-structure (decentralization) -culture), whose relationships in the conceptual model of the research is drawn up. therefore, due to the issues and problems encountered in this research, along with the achievements, shortcomings and serious weaknesses, it is possible to overcome the problems and challenges facing iran’s higher education system by revising the laws and regulations and greater interaction of the decision-making bodies.