رد پای موسیقی غزلیات بیدل دهلوی در غزلیات سلیمان بابانی

یکی از مهم‌ترین عناصری که در بررسی و مقایسه‌ شعر دو شاعر مورد توجه واقع ‌شده و باید بدان پرداخته شود؛ بحث موسیقی بیرونی و کناری شعر یعنی توجه به چگونگی وزن، ردیف، قافیه‌ها و نحوه‌ اثرپذیری یک شاعر از شاعر دیگر در این حوزه‌ مهم و اساسی است. در این جستار به شیوه‌ تحلیلی-توصیفی و آماری به میزان و چگونگی تاثیرپذیری موسیقی شعر، عروض، قافیه و ردیف در غزلیات سلیمان بابانی «کاتب»-شاعر پارسی‌گوی کرد زبان- از غزلیات بیدل دهلوی پرداخته شده و در پایان این نتایج حاصل شد که در عرصه‌ موسیقی بیرونی، بحور رمل، هزج و مضارع در غزلیات این دو شاعر، بسامد بالایی دارند. غالب اوزان مطبوع، دلنشین و جویباری هستند. در موسیقی کناری (ردیف و قافیه) تکرار قافیه، کاربرد مصوت بلند «آ» و سجع متوازی در قافیه غزلیات هر دو شاعر بسامد بالایی دارد. ردیف‌های گروهی، دشوار و کم سابقه در غزلیات هردو شاعر پر کاربرد است. در مجموع کل ردیف‌های مشترک 37 مورد یعنی 55.22 درصد و 18 مورد با 26.86 درصد در وزن و قافیه و ردیف مشترک است.

tracing the influence of the musical elements of bidil dehlavi’s ghazals in the ghazals of suleiman babani

one of the most critical elements that need attention in the analysis and comparison of the poetry of the two poets is the discussion of external and collateral music of poetry, namely, attention to how another poet influences a poet in terms of meter, rhyme, stanza, and the manner of composing. in this study, through an analytical-descriptive and statistical approach, the extent and manner of the influence of the musical elements of poetry, meter, rhyme, and stanza in the ghazals of suleiman babani &katib,& a persian-speaking kurdish poet, from the ghazals of bidil dehlavi have been investigated. the results indicate that in the realm of external music, the meters of ramal, hazaj, and motakarre have a high frequency in the ghazals of these two poets. the predominant meters are pleasant and abundant. in collateral music (stanza and rhyme), the repetition of the rhyme, the loud vowel &a,& and the parallel meter in the rhyme of the ghazals of both poets have a high frequency. group stanzas, which are complex and unprecedented, are familiar in the ghazals of both poets. totally, there are 37 common stanzas, which account for 22.55%, and 18 common stanzas, with 26.86% in terms of meter, rhyme, and stanza.