فردوسی و نقد منازعه درونی در سپهر اندیشه ایرانی بر اساس نظریه هرمنوتیک قصدگرای کوئنتین اسکینر

شاهنامه فردوسی درنگاه اغلب شارحان، روایتگر جنگ های گوناگون و مزمن ایران با دشمنان بیرونی است. اما اگر به اعتبار سخن فردوسی دو پیامدِ نگارشِ شاهنامه را «وحدت بخشی»و«آگاه سازی» تعریف کنیم، درتفسیری جدید می توان فردوسی را درمقام روایتگری ناقد دید که در پسِ روایت های شاهنامه به طرح مساله «منازعه درونی منتهی به فروپاشی ایران» می پردازد. هدف این مقاله بررسی «منازعه درونی» در ایران و نقد آن در شاهنامه است. بدین‌ترتیب مساله اصلی این است که:«منازعه درونی» به عنوان مساله ایران در اندیشه فردوسی چگونه درشاهنامه مطرح است؟ براساس یافتة پژوهش و با بهره گیری از روش تحلیل مضمون و نظریه هرمنوتیک قصدگرای کوئنتین اسکینر، شاهنامه درعین حال که طیف وسیعی از ایده هاست، درکلیت خود به طرحی انتقادی از الگوی کنش ایرانی معطوف به منازعه دست می دهد که در پسِ نبردهای حماسی و اسطوره ای پهلوانان مساله از هم گسیختگی هویت را در اثر منازعه های مداوم و رقابت های خشونت آمیز اقوام و خاندانهای ایرانی مطرح می کند. بنابراین و در چارچوب نگاه انتقادی فردوسی به پدیده منازعه درونی درتاریخ ایران، نتیجه این بررسی ضمن آشکار ساختن خطای فهم تاریخی، به دست دادن تفسیر جدیدی از اندیشه فردوسی درجهت فهم کنونی مساله است.

ferdowsi and criticism of internal conflict in iranian thought based on quentin skinner's theory of intentional hermeneutics

ferdowsi’s shahnameh, in the eyes of most commentators, is the narrator of iran’s various chronic wars with external enemies. but if we define the two consequences of writing the shahnameh as &unification& and &awareness& according to ferdowsi’s words, in a new interpretation we can see ferdowsi as a critical narrator who deals with the issue of &internal conflict leading to the collapse of iran& behind the narratives of the shahnameh. the purpose of this article, which was done in an analytical-descriptive manner and using library sources, is to examine the &internal conflict& in iran and criticize it in the shahnameh. therefore, the main issue is: how is &internal conflict& as an issue of iran in ferdowsi’s thought in the shahnameh? based on the findings of the research and using the method of content analysis and quentin skinner’s theory of intentional hermeneutics, the shahnameh as a whole provides a critical plan of the iranian action model aimed at conflict. and behind the epic and mythical battles of the warriors, it raises the issue of the identity disintegration due to continuous conflicts and violent competitions of iranian tribes and families. therefore, in the ferdowsi’s critical view framework of internal conflict in iran history, this study result, while revealing the error of historical understanding, is to give a new interpretation of ferdowsi’s thought to the current understanding of the problem.