واکاوی نگاه عرفانی مولانا به نماد طوطی در غزلیات شمس

نماد و رمز گونه‌ای از بیان است که حاوی مفهوم و حقیقتی غیرمحسوس است و به گوینده این اجازه را می‌دهد که از محدودیت زبان حسی خارج شود. مولانا که شاعری عارف است از نماد در جهت مطرح کردن عقاید عرفانی خود بهره می‌گیرد، این مقاله به بررسی هدف مولانا از نمادپردازی طوطی در غزلیات شمس می‌پردازد و سعی بر آن نموده است که تاویل و تفسیرهای جذّاب و رازناک او را از این نماد نشان دهد. بیش از 80 بیت بسامد کاربرد طوطی در غزلیات شمس می‌باشد که از نمادگشایی آن‌ها مفاهیم مهمی مانند: پرواز روح به سوی عالم بالا، قبض و بسط، غیرت عارفانه، صمت و خاموشی، تداعی فرشتگان، دم مسیحایی، خوش‌یمنی و رابطه تقابلی آن با زاغ و جغد استخراج می‌شود. این مقاله با روش توصیفی_تحلیلی صورت گرفته است و با بررسی مفاهیم یاد شده تلاش نموده الگوی فکری شاعر نسبت به طوطی در غزلیات شمس را تبیین سازد.

analyzing rumi’s mystical view of the parrot symbol in shams’s sonnets

a symbol and code is a type of expression that contains an intangible concept and truth and allows the speaker to get out of the limitations of sensory language. rumi, who is a mystical poet, uses symbols to express his mystical ideas. this article examines the purpose of rumi’s parrot symbolism in shams’s sonnets and tries to show his fascinating and mysterious interpretations of this symbol. more than 80 verses are the frequency of use of parrot in shams’s sonnets. from their symbolism, important concepts such as the flight of the soul to the upper world, expansion and contraction, mystical zeal, silence, the association of angels, the messianic soul, happiness and its opposite relationship with the raven and the owl are extracted. this article tries to explain the poet’s thought pattern regarding the parrot in shams’s sonnets with the descriptive-analytical method and by examining the mentioned concepts.