بررسی تطبیقی داستان شاه سیاه‌‌ پوش از هفت ‌‌پیکر نظامی و داستان آدم (ع)

قصّه‌‌های مقدّس به صورت ناخودآگاه بر نحوۀ داستان‌‌ پردازی انسان تاثیر می‌‌گذارند. از جملۀ این قصّه‌‌ها، قصّۀ حضرت آدم (ع) است که در ادیان ابراهیمی و به‌‌ویژه اسلام به تفصیل بیان شده است. این قصّه بر ذهن نظامی تاثیر داشته است؛ به گونه‌‌ای که داستان شاه سیاه‌‌پوش از منظومۀ هفت‌‌پیکر را تحت تاثیر آن سروده است. در این پژوهش بر آن شدیم که با روش توصیفی- تحلیلی به بررسی و تطبیق بن‌‌مایه‌‌های مشترک و شخصیت‌‌های مشابه دو داستان شاه سیاه‌‌پوش در هفت‌‌پیکر نظامی و داستان آدم (ع) در روایات دینی و ادبی بپردازیم. بعد از بررسی این دو روایت بدین نتایج دست یافتیم: بن‌‌مایه‌‌های مشترک دو داستان عبارتند از: 1- مکان مشابه 2- لذت یا گناه 3- درخت 4- سرنوشت. شخصیت‌‌های مشابه نیز از این جمله‌‌اند: 1- خداوند و ترکتاز: آن دو قهرمان را بدون سابقۀ آشنایی به خود نزدیک کرده‌‌اند. 2- قصّاب و عزرائیل: این دو کسانی هستند که رشتۀ پیوند قهرمان را با دنیای مادی بریده‌‌اند و او را برای مدّتی با دنیایی سراسر لذّت آشنا کرده‌‌اند. 3- شاه و آدم: این دو هشت ویژگی مشترک دارند: دور افتادن از سرزمین خود، پیروی از هوای نفس، عروج و... .

a comparative study of the story of the black-clad king from haftpeykar nizami and the story of adam (pbuh)

sacred stories subconsciously affect the way people tell stories. among these stories is the story of prophet adam (pbuh), which is described in detail in abrahamic religions, especially islam. this story had an impact on nizami’s mind, in such a way that he wrote the story of the black-clad king from the haftpeykar under its influence. in this research, we decided to investigate and compare the common themes and similar characters of the two stories of the black-clad king in the haftpeykar nizami and the story of adam (pbuh) in the religious and literary narratives with a descriptive-analytical method. after examining these two narratives, we came to the conclusion that the same place, pleasure or sin, tree and fate are the common themes of the two stories. similar characters are also among these: 1- the master and turktaz: those two have brought the hero close to them without prior acquaintance. 2- butcher and azrael: these are the two people who cut the hero’s connection with the material world and introduced him to a world full of pleasure for a while. 3- the king and adam: these two have eight common characteristics: falling away from their own land, following their passion and whimsy, ascension, etc.